Men răng là gì? Vai trò và cấu tạo của men răng

Men răng là một thành phần cấu tạo nên răng, giúp bảo vệ răng khỏi những tác nhân gây hại. Nếu lớp men bị mài mòn sẽ gây nhiều ảnh hưởng xấu cho răng. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công, gây viêm răng, sâu răng, khiến răng nhạy cảm hơn. Tuy nhiên, nhiều người chưa hiểu rõ men răng là gì? Làm sao để bảo vệ và phục hồi men răng hiệu quả. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, cùng theo dõi ngay bài viết sau.

1. Men răng là gì?

Men răng là lớp ngoài cùng bao phủ lên răng. Lớp men răng có vai trò bảo vệ tủy răng, ngà răng và hạn chế tác động của nhiệt độ hoặc axit trong thức ăn, khiến cho răng không bị ê buốt, đau nhức,…

Trong men răng có chứa hàm lượng khoáng chất cao nhất trong cơ thể người với 96% là muối khoáng. Thành phần còn lại là chất hữu cơ và nước. Lớp men sẽ bị bào mòn theo thời gian trong môi trường axit. Nếu như để men răng bị suy yếu đi thì không thể tái tạo lại được.

Độ dày của men răng không có sự đồng đều. Trong đó, vị trí dày nhất ở đầu răng khoảng 2.5 mm, mỏng nhất là ở vùng cổ răng. Độ dày của men này cũng bị tác động bởi yếu tố di truyền. Bố mẹ có men răng không khỏe mạnh cũng di truyền thế hệ con.

Tìm hiểu về men răng

2. Cấu tạo của men răng

Theo Bác sĩ Nha khoa Hoàng Thị Thu Hiền – Bác sĩ Răng Hàm Mặt – Chuyên gia Niềng răng – Nha Khoa Paris Thái Thịnh, thành phần của men răng chứa khoáng chất, nước và các vật liệu hữu cơ như sau:

2.1. Khoáng chất

Thành phần chính cấu tạo men răng chính là khoáng chất. Chúng chiếm khoảng 95 – 96%. Hai loại khoáng chất có tỷ lệ cao nhất trong men răng gồm Phosphate và Canxi. Canxi kết hợp với Phosphate tạo ra Hydroxyl Apatite – thành phần mang lại kết cấu vững chắc và khả năng chịu nhiệt, chịu lực của men răng.

2.2. Các nguyên tố vi lượng

Men răng được cấu tạo từ các nguyên tố vi lượng như: Manganese, Molybdenum, Vanadium, Strontium,… Các thành phần này có khả năng ức chế vi khuẩn gây sâu răng và bảo vệ răng khỏi ảnh hưởng của độc tố, axit trong thức ăn.

Hơn nữa, trong men răng còn chứa Flour – khoáng chất quan trọng cho quá trình tái khoáng của men răng. Flour còn giúp tăng độ cứng của men răng, ngăn ngừa sâu răng hiệu quả.

Lượng Flour thường không ổn định do tuổi tác hoặc chế độ ăn uống, bạn có thể tăng cường bằng cách dùng nước súc miệng, kem đánh răng hay các thực phẩm chứa Flour.

2.3. Thành phần Protein

Thêm một thành phần quan trọng khác không thể bỏ qua trong cấu tạo của men răng là Protein. Nồng độ của Protein có sự thay đổi giữa men răng trong bào thai và men đang trưởng thành.

Ở men răng trong bào thai, hàm lượng chất đạm chủ yếu là các Glutamic Acid, Prolin và Histidine. Trong khi men trưởng thành là Serine, Asparic Acid và Glycine.

Sự phân bổ Protein trong men răng cũng thay đổi theo từng vị trí. Chất đạm thường xuất hiện chủ yếu theo rãnh dọc và vùng cổ răng. Các vị trí này cũng có nồng độ khoáng chất thấp hơn so với mặt trong hoặc ngoài của răng.

2.4. Cấu trúc các tinh thể men

Thành phần vô cơ trong men răng chủ yếu là các tinh thể khoáng Canxi Hydroxyapatite. Phosphate, Hydroxyapatite và Ion Hydroxyl sắp xếp tạo thành cấu trúc mạng tinh thể. Khi Hydroxyapatite kết hợp cùng Flour sẽ tạo thành Fluorapatite có độ cứng chắc cao, tăng cường khả năng kháng vi khuẩn sâu răng.

Cấu tạo của men răng

3. Men răng có những chức năng gì?

Men răng nằm ở vị trí bên ngoài cùng, bao bọc các bộ phận phía trong là ngà răng, tủy răng. Do đó, vai trò quan trọng nhất của men răng chính là bảo vệ sự chắc khỏe cho răng.

3.1. Bảo vệ tủy răng, ngà răng

Bảo vệ tủy răng, ngà răng là nhiệm vụ quan trọng nhất của men răng. Vì tủy và ngà răng rất dễ bị tổn thương, khi bị tổn thương sẽ tác động đến sự chắc khỏe của răng. Ngà răng có cấu trúc xốp hơn bởi hàm lượng khoáng chất thấp và nhiều thành phần hữu cơ. Còn tủy răng ở phía trong là mô liên kết với tế bào thần kinh và mạch máu.

Nếu men răng bị mài mòn làm lộ ngà răng thì răng sẽ nhạy cảm hơn, không chịu được nhiệt độ, ê buốt và đau nhức nhất là những lúc nhai.

3.2. Chức năng sinh lý

Men răng là thành phần quan trọng giúp hỗ trợ răng thực hiện các chức năng sinh lý như nhai, ăn, giao tiếp,… Nếu không có lớp men, răng sẽ có màu ngả vàng, ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ. Hơn nữa, men răng còn giúp răng không bị ê buốt, đau nhức và thoải mái khi ăn uống.

Chức năng của men răng

4. Những dấu hiệu cảnh báo men răng yếu

Bạn có thể nhận biết dễ dàng men răng bị suy yếu qua các dấu hiệu sau đây:

4.1. Răng có các đốm trắng đục

Các đốm trắng có thể do vi khuẩn chuyển hóa mảng bám thành axit, làm đảo ngược các chất trong men răng. Hoặc có thể do cơ thể dư thừa Fluor hình thành các đốm trắng sữa trên bề mặt răng.

Nếu có dấu hiệu này trên bề mặt răng mà không điều trị kịp thời, vi khuẩn phát triển gây sâu răng nặng hoặc các bệnh như viêm mô, nướu răng,…

4.2. Ê buốt răng từng cơn

Tình trạng răng ê buốt xảy ra chủ yếu do lớp men răng bị tổn thương. Có thể xuất phát là do các bệnh lý răng miệng ảnh hưởng đến men răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công men răng.

Tuy nhiên, nguyên nhân làm hư hại men răng cũng có thể do tai nạn hoặc va chạm mạnh, khiến men răng bị sứt mẻ hoặc mất. Khi men răng bị tổn thương sẽ làm lộ ngà răng và thức ăn sẽ kích ứng ngà răng gây ê buốt, khó chịu.

4.3. Răng bong ra khi ăn đồ ăn cứng

Khi ăn thức ăn cứng, lớp men răng có thể bị bong ra. Đây là dấu hiệu cho thấy men răng bị suy yếu và dễ bị tổn thương. Chỉ cần tác động nhẹ cũng có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến men răng.

Dấu hiệu cảnh báo men răng yếu

5. Các bệnh phổ biến liên quan đến men răng

Người bị mòn men răng thường gặp một số bệnh lý về răng miệng như sau:

5.1. Mòn men răng

Mòn men răng là hiện tượng men răng bị bào mòn trong một thời gian dài, do các tác động cơ học hoặc tuổi tác. Tình trạng này chủ yếu xảy ra ở cổ răng và mặt nhai bởi nồng độ khoáng chất ở khu vực này thấp hơn so với mặt ngoài của răng.

Mòn men răng rất khó nhận biết ở giai đoạn đầu nên dễ khiến người mắc chủ quan. Chỉ đến khi lớp men răng bị bào mòn nhiều, răng ê buốt, đau nhức, vi khuẩn xâm nhập gây ra các bệnh lý răng miệng.

5.2. Men răng ố vàng

Men răng ố vàng thường xảy ra do dùng thuốc kháng sinh, hút thuốc lá, thường xuyên dùng thực phẩm sẫm màu. Tình trạng này tuy không ảnh hưởng tới sức khỏe nhưng làm mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến tâm lý và giao tiếp hàng ngày.

5.3. Sâu men răng

Sâu men răng là giai đoạn đầu của sâu răng, do vi khuẩn Streptococcus Mutans gây ra. Vi khuẩn này tồn tại nhiều trong khoang miệng. Nếu không được vệ sinh sạch sẽ, vi khuẩn sẽ bài tiết nhiều axit.

Sâu men răng ở giai đoạn đầu có màu trắng đục hoặc có đốm sâu màu nâu, đen nhỏ.

5.4. Thiếu sản men răng

Thiểu sản men răng là tình trạng thiếu hụt men răng do có sự bất thường trong giai đoạn hình thành lớp men. Tình trạng xảy ra do 2 nguyên nhân chính là thiểu sản men răng di truyền và thiếu sản men răng do tác động bên ngoài. Thiểu sản men răng có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn.

Men răng bị sâu

6. Cách bảo vệ và phục hồi men răng

Bạn cần có một chế độ chăm sóc răng miệng hợp lý để ngăn ngừa nguy cơ xấu xảy ra cho men răng. Một số cách bảo vệ men răng đơn giản như sau:

6.1. Tăng cường khoáng chất

Để phục hồi lớp men bị mài mòn bạn cần bổ sung khoáng chất cho răng. Bạn có thể dùng viên uống hoặc ăn các loại thực phẩm có nhiều Canxi, vitamin D. Các sản phẩm từ sữa như phô mai cũng giúp kích thích nước bọt tiết nhiều hơn. Qua đó, khoang miệng duy trì độ pH ổn định.

Ngoài ra, bạn cũng cần hạn chế những đồ ăn quá dai hoặc quá cứng tránh bào mòn men răng. Hạn chế ăn bánh kẹo ngọt, đồ uống lạnh, đồ uống có gas và các loại trái cây chứa nhiều axit như cam, chanh, quýt,…

6.2. Vệ sinh răng miệng đúng cách

Bạn cần đánh răng 2 lần mỗi ngày, hạn chế đánh răng quá mạnh. Sử dụng thêm nước súc miệng và kem đánh răng có chứa Fluoride. Đây là chất có khả năng chống lại axit, giúp bảo vệ lớp men trước những tác động gây bào mòn.

Vệ sinh răng miệng đúng cách

6.3. Khám nha khoa định kỳ

Ngoài những cách bảo vệ men răng yếu tại nhà, bạn cần đến nha khoa uy tín để kiểm tra và làm sạch các mảng bám trên răng định kỳ ít nhất 2 lần trong năm.

Bác sĩ sẽ tìm ra nguyên nhân, rồi đưa ra phương án điều trị phù hợp dựa vào tình trạng lớp men bị mất như: bọc răng sứ, trám răng, chụp mão cầu cho răng sâu,…

7. Biện pháp phòng ngừa làm mòn men răng nhanh nhất

Bạn cần thực hiện các biện pháp phòng tránh mòn men răng ngay bây giờ để đảm bảo an toàn, đồng thời phòng tránh các bệnh lý răng miệng thường gặp. Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa các bệnh lý men răng hiệu quả:

– Không dùng răng để nhai, cắn các vật cứng, lựa chọn thực phẩm mềm, loãng, không quá nóng để bảo vệ men răng.

– Tránh dùng tăm để xỉa răng, đánh răng quá mạnh để hạn chế ảnh hưởng tới răng.

– Hạn chế ăn những loại các cây có chứa axit, nước ngọt có gas. Nếu có thì sau khi ăn nên súc miệng bằng nước sạch để cân bằng axit trong khoang miệng.

– Hạn chế ăn các thực phẩm nhiều đường như bánh, kẹo,… bởi đây là tác nhân kích thích vi khuẩn trong miệng tiết axit làm mòn lớp men.

– Không dùng kem đánh răng và nước súc miệng có cồn.

– Nhai kẹo cao su không có đường để tăng tiết nước bọt, chống khô miệng.

– Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.

– Nếu có thói quen nghiến răng khi ngủ hoặc mắc các bệnh lý về đường tiêu hóa, cần điều trị ngay.

– Tiến hành cạo vôi răng 2 lần trong năm để loại bỏ mảng bám trên răng.

Cạo vôi răng để loại bỏ mảng bám trên răng

Bài viết trên đã những thắc mắc về men răng là gì, cách bảo vệ và phòng tránh mòn men răng hiệu quả. Hy vọng qua đó sẽ giúp bạn có được một hàm răng chắc khỏe và nụ cười tự tin.