Bệnh Viêm Lợi (Nướu): Nguyên nhân, Dấu hiệu & Cách Điều Trị

Viêm lợi là một bệnh lý về răng miệng khá phổ biến tại Việt Nam, thường xảy ra do những nguyên nhân như ăn uống kém khoa học, cao răng, vệ sinh răng miệng sai cách, tác dụng phụ của thuốc, thay đổi nội tiết tố, stress, bệnh lý… Ở giai đoạn đầu, viêm lợi sẽ làm tăng độ sâu của rãnh lợi, gây đỏ, đau nhức, sưng phồng lợi và chảy máu chân răng. Khi bệnh tiến triển nặng hơn, răng có thể bị lung lay. Để điều trị triệt để bệnh lý, bạn nên nhanh chóng tới các cơ sở nha khoa uy tín.

1. Triệu chứng, dấu hiệu của bệnh viêm lợi

Bác sĩ Nguyễn Văn Thắng tại Nha Khoa Paris chi nhánh Quảng Ninh đã chia sẻ, hầu hết những người mắc bệnh lý viêm lợi đều có các triệu chứng điển hình như nướu sưng đỏ, dễ chảy máu khi đánh răng, răng lung lay, nướu bị ngứa hoặc đau nhức. Ở mỗi giai đoạn của bệnh lý, các dấu hiệu cũng sẽ có sự khác biệt.

1.1. Triệu chứng viêm nướu ở giai đoạn đầu

Theo Báo cáo Tình hình sức khỏe răng miệng của người Việt Nam được công bố vào năm 2017, tỷ lệ người Việt mắc bệnh viêm nướu rất cao, vào khoảng 80 – 90%. Trong đó, phần lớn là viêm nướu nhẹ đến trung bình.

Ngay từ giai đoạn đầu của bệnh lý, bạn đã có thể dễ dàng nhận biết những thay đổi của nướu với những dấu hiệu điển hình như rãnh lợi sâu hơn, nướu sưng, mềm, có màu đỏ hơn bình thường. Ngoài ra, chân răng cũng rất dễ bị chảy máu, đặc biệt là khi bạn sử dụng chỉ nha khoa hoặc đánh răng. Tuy nhiên, chân răng vẫn còn khá chắc chắn và không có các tổn thương ở xương hàm hay các mô lân cận.

Viêm lợi nhẹ

1.2. Dấu hiệu viêm lợi ở giai đoạn 2

Nếu như bạn không phát hiện và có biện pháp xử lý kịp thời, vi khuẩn gây viêm nướu tiếp tục phát triển và tấn công vào sâu bên trong cấu trúc nướu, răng. Khi đó, bệnh lý chắc chắn sẽ trở nên nghiêm trọng và phức tạp hơn. 

Ở giai đoạn 2, các triệu chứng như nướu sưng đỏ, đau nhức và chảy máu chân răng vẫn tiếp diễn. Ngoài ra, khoang miệng còn luôn có mùi hôi khó chịu, gây ảnh hưởng lớn tới quá trình giao tiếp và công việc hàng ngày.

Phần mô nướu bao quanh răng có xu hướng di chuyển dần xuống dưới cuống răng khiến cho thân răng bị lộ ra bên ngoài, gây mất thẩm mỹ. Khi đó, các mô liên kết cũng dần bị phá hủy khiến cho răng bị lung lay, không còn vững chắc ở trong xương hàm.

Hiện tượng tụt lợi

2. Nguyên nhân gây viêm nướu răng

Các bác sĩ trong lĩnh vực răng hàm mặt đã nhận định, những nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng viêm nướu răng là chế độ ăn uống không khoa học, cao răng, vệ sinh răng miệng kém, tác dụng phụ của thuốc, thay đổi nội tiết tố, stress…

2.1. Chế độ ăn uống không khoa học

Thói quen ăn uống thiếu khoa học có thể làm tăng nguy cơ gây ra sự viêm nướu răng. Cụ thể như sau:

• Thiếu chất dinh dưỡng: Chế độ ăn uống thiếu chất, đặc biệt như vitamin C, vitamin D và canxi sẽ làm cho sức đề kháng bị suy yếu và khó kháng cự lại sự tấn công của vi khuẩn trong khoang miệng.
• Ăn quá nhiều đường: Việc thường xuyên sử dụng các loại thực phẩm chứa quá nhiều đường như bánh, kẹo ngọt, bơ đậu phộng… tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây hại phát triển trong khoang miệng. Điều đó làm tăng nguy cơ gây ra bệnh lý viêm nướu.
• Bia, rượu: Các chất kích thích có trong bia, rượu sẽ gây ra tình trạng khô miệng, giảm tiết nước bọt. Khi đó, vi khuẩn gây viêm nướu sẽ khó được rửa trôi ra khỏi khoang miệng.

2.2. Cao răng

Cao răng chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh lý viêm nướu. Chính vì vậy, các bác sĩ nha khoa luôn khuyến cáo nên đi lấy cao răng định kỳ 6 tháng 1 lần để bảo vệ sức khỏe răng miệng.

Sau khi ăn, trên bề mặt thân răng sẽ xuất hiện một lớp màng khiến cho vi khuẩn dễ dàng tích tụ lại. Dần dần, mảng bám bị vôi hóa thành cao răng bởi hợp chất muối vô cơ trong nước bọt cùng nhiều yếu tố khác.

Cao răng tồn tại ở bề mặt răng, dưới nướu và mang theo nhiều vi khuẩn có hại. Chúng có thể tạo ra các loại enzyme phân hủy axit LTA – Lipoteichoic, độc tố LPS – Lipopolysaccharide và dẫn đến tình trạng viêm nướu.

2.3. Vệ sinh răng miệng kém

Vệ sinh răng miệng không cẩn thận chắc chắn sẽ không thể loại bỏ toàn bộ mảng bám hay cặn thức ăn thừa còn sót lại ở trong quá trình ăn nhai hàng ngày. Chúng tạo ra một môi trường cực kỳ lý tưởng để vi khuẩn sinh sôi, phát triển trong khoang miệng và khiến cho các mô nướu bị viêm nhiễm.

Bên cạnh đó, việc chải răng quá mạnh, chải theo chiều ngang, dùng bàn chải cứng hoặc sử dụng tăm tre để xỉa răng cũng có thể khiến cho mô nướu bị tổn thương. Khi đó, vi khuẩn gây hại trong khoảng miệng sẽ dễ dàng xâm nhập vào sâu bên trong và phá hủy cấu trúc nướu.

Sử dụng tăm tre để xỉa răng có thể làm tăng nguy cơ viêm nướu

2.4. Tác dụng phụ của thuốc

Trên thực tế, một số loại thuốc có thể gây ra bệnh lý viêm nướu, điển hình như: thuốc chống trầm cảm Tricyclic Antidepressants (TCA), thuốc tim mạch Calcium Channel Blocker (CCB), thuốc kháng Histamin… 

Việc sử dụng những loại thuốc trên trong khoảng thời gian dài có thể làm giảm tiết nước bọt và dẫn tới khô miệng. Từ đó, vi khuẩn có thể dễ dàng phát triển và làm cho mô nướu bị viêm nhiễm.

2.5. Viêm lợi răng ở bà bầu do thay đổi nội tiết tố

Theo nhận định của nhiều bác sĩ trong lĩnh vực răng hàm mặt, phụ nữ mang thai rất dễ bị viêm lợi do sự thay đổi nội tiết tố. Trong quá trình mang thai, nồng độ estrogen và progesterone đều tăng lên. Đây chính là những hormone cần thiết đối với sự phát triển của thai nhi nhưng cũng gây ra nhiều thay đổi cho cơ thể người mẹ.

Sự thay đổi nội tiết tố sẽ làm tăng lưu lượng máu tới mô nướu, khiến cho nướu trở nên nhạy cảm hơn, dễ gặp phải tình trạng kích ứng và bị vi khuẩn gây hại tấn công.

2.6. Stress

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí y học General Dentistry cho thấy rằng, những người stress có nguy cơ mắc bệnh nướu và mất răng cao hơn. Nghiên cứu được thực hiện trên 2635 người và kết quả cho thấy tỷ lệ người bị stress mắc phải bệnh lý viêm nướu cao hơn gấp 2 lần những người không bị.

Khi bạn bị stress trong thời gian dài, cơ thể sẽ sản xuất hormone như cortisol và adrenalin. Chúng ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe răng miệng, khiến cho nướu dễ bị viêm hơn bởi ức chế hệ miễn dịch, tăng cường sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh và làm giảm khả năng tự phục hồi của các tế bào nướu.

Stress có thể gây viêm lợi

2.7. Các bệnh lý cơ thể

Bên cạnh những nguyên nhân mà chúng tôi kể đến ở trong phần trên, viêm nướu cũng có thể xảy ra do các bệnh lý cơ thể. Trong đó, điển hình là bệnh tiểu đường. Khi bị tiểu đường, lượng đường huyết tăng cao làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể và tăng nguy cơ viêm nhiễm nướu. Viêm nướu ở những người tiểu đường thường diễn biến nặng và khó điều trị hơn so với người bình thường.

Các bệnh lý khác như suy giảm miễn dịch, viêm gan, tim mạch… cũng có thể gây ra viêm nướu do tác động trực tiếp đến hệ thống miễn dịch. Khi đó, vi khuẩn gây hại sẽ dễ dàng phát triển và làm tổn thương các mô nướu xung quanh răng.

2.8. Nghiến răng

Nghiến răng là một chứng rối loạn vận động trong giấc ngủ, khiến cho hai hàm răng siết chặt vào nhau và tạo ra âm thanh. Đây là thói quen xấu, gây ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe răng miệng. Việc nghiến răng trong thời gian dài có thể tạo áp lực lên cơ hàm, răng, nướu và dẫn tới bệnh lý viêm nướu.

3. Viêm nướu răng có nguy hiểm không? Có ảnh hưởng gì không?

Nếu như bệnh lý viêm nướu răng không được điều trị đúng cách thì nguy cơ bạn bị mất răng vĩnh viễn là rất cao. Không chỉ vậy, viêm nướu còn là nguyên nhân gây ra những hệ lụy nguy hiểm sau: ảnh hưởng tới xương, cấu trúc răng, áp xe răng, ung thư răng và viêm tủy.

3.1. Ảnh hưởng tới xương, cấu trúc răng

Bác sĩ Nguyễn Văn Thắng cho biết, viêm nướu có thể ảnh hưởng đến xương và cấu trúc răng nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Bởi vi khuẩn gây bệnh sẽ tiếp tục phát triển và lan rộng tới các bộ phận xung quanh như răng, xương hàm…

Đặc biệt, vi khuẩn có thể phá hủy cấu trúc xương hàm, ảnh hưởng đến sự ổn định của răng. Khi đó, chức năng ăn nhai của hàm răng bị suy giảm rõ rệt. Bạn còn phải đối mặt với những cơn đau nhức dữ dội, kéo dài trong nhiều ngày và gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sinh hoạt hàng ngày.

3.2. Gây áp xe răng, ung thư nướu răng

Áp xe răng là một dạng biến chứng khá nguy hiểm của bệnh lý viêm nướu. Khi bệnh viêm nướu không được điều trị kịp thời, vi khuẩn sẽ tiết ra độc tố khiến cho chân răng bị nhiễm trùng và hình thành nên ổ áp xe. Các triệu chứng điển hình của áp xe răng là sưng mặt, đau nhức dữ dội, thân nhiệt tăng cao…

Chưa hết, viêm nướu không được chữa trị dứt điểm sẽ góp phần tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của tế bào ung thư. Chúng sẽ làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư nướu răng.

Áp xe răng

3.3. Hỏng tủy

Về bản chất, viêm nướu không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra viêm tủy, tuy nhiên, nó lại có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh trên.

Theo những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ ở phần trên, sau một khoảng thời gian, vi khuẩn gây viêm nướu có thể làm tổn thương tới cấu trúc răng. Nếu như bạn không có phương án khắc phục sớm, chúng có thể xâm nhập và sâu bên trong tủy và gây viêm nhiễm.

Viêm tủy là một bệnh lý nguy hiểm với các triệu chứng điển hình như đau nhói, sốt và răng lung lay. Bệnh lý viêm tủy răng còn kéo theo các rủi ro khác như viêm xoang hàm, viêm nội tâm mạc…

3.4. Gây mất răng

Vi khuẩn gây viêm nướu có thể phá vỡ các mô liên kết giữa răng và xương hàm và khiến cho răng bị lung lay. Thậm chí, trong trường hợp nghiêm trọng, bạn còn bị mất răng vĩnh viễn.

Điều đó chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng rất lớn tới tính thẩm mỹ của hàm răng cũng như sinh hoạt hàng ngày. Vì vậy, bạn cần nhanh chóng phục hình răng giả thay thế cho răng bị mất để đảm bảo các chức năng cơ bản của răng.

Mất răng vĩnh viễn do viêm nướu nghiêm trọng

4. Viêm lợi chữa bằng cách nào hiệu quả nhất

Trên thực tế, các biện pháp tại nhà như sử dụng nước muối, nước cốt chanh, lô hội, dầu đinh hương hay mật ong cũng có thể cải thiện triệu chứng của viêm lợi nhưng cần một khoảng thời gian khá dài. Chưa hết, chúng cũng không khắc phục được dứt điểm nguyên nhân gây nên bệnh lý.

Giải pháp tốt nhất để chữa trị bệnh viêm lợi là tới cơ sở nha khoa uy tín. Tại đây, các các bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng răng miệng, xác định mức độ của bệnh lý và tư vấn phương án điều trị tối ưu. 

• Làm sạch cao răng: Đối với trường hợp bệnh lý viêm nướu răng đang ở giai đoạn đầu, các bác sĩ sẽ tiến hành lấy cao răng để loại bỏ các ổ vi khuẩn gây bệnh. Hiện hầu hết các đơn vị nha khoa uy tín đều đang sử dụng máy lấy cao răng siêu âm. Thiết bị trên sẽ làm sạch vôi răng ở cả những khu vực nhỏ nhất, giúp răng sạch sẽ trong thời gian ngắn.
• Ghép vạt lợi: Nếu như bệnh lý viêm nướu răng đã chuyển sang giai đoạn nặng kèm theo tình trạng tụt lợi hay chảy máu chân răng, các bác sĩ sẽ chỉ định áp dụng thủ thuật ghép vạt lợi để đạt được hiệu quả tốt nhất. Sau khi lấy cao răng, các bác sĩ tiến hành mở nướu, nạo túi nha chu và làm sạch gốc răng. Biện pháp trên không chỉ giúp phục hồi những tổn thương mà còn tái tạo hình dáng cho nướu.
• Nhổ răng: Phương pháp nhổ răng chỉ được bác sĩ áp dụng khi bệnh lý viêm nướu ở mức độ nghiêm trọng, không thể điều trị triệt để bằng phương pháp ghép vạt lợi. Việc nhổ bỏ răng vĩnh viễn sẽ giúp ngăn chặn tình trạng viêm nhiễm lây lan. Tuy nhiên, bạn cần trồng lại răng giả thay thế.

Dù áp dụng phương pháp nào thì bạn cũng phải kết hợp với vệ sinh răng miệng sạch sẽ và xây dựng chế độ ăn uống khoa học tại nhà. Có như vậy, các mô nướu bị tổn thương mới nhanh chóng hồi phục hoàn toàn.

Nhìn chung, bệnh viêm lợi không phải là một bệnh lý răng miệng nguy hiểm. Chỉ cần bạn phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh lý có thể khỏi hoàn toàn chỉ trong một khoảng thời gian ngắn. Nếu như bạn còn bất kỳ thắc mắc nào khác liên quan đến bệnh trên thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp chính xác.