Răng hàm là gì? Cấu tạo và chức năng cụ thể của răng hàm

Ở người trưởng thành, hàm răng đầy đủ sẽ có 32 chiếc. Trong đó vị trí răng hàm được xem là quan trọng nhất giúp nghiền nhỏ thức ăn trước khi đưa tới dạ dày. Để hiểu rõ hơn về răng hàm là gì, cấu tạo, chức năng của răng hàm, bạn có thể tham khảo thông tin qua bài viết sau.

1. Răng hàm là gì

Răng hàm hay còn được gọi là răng cối là những chiếc răng mọc ở trong cùng của hàm, có nhiệm vụ bảo vệ xương hàm và bộ nhai. Chúng mọc ở vị trí phía trong hai răng cửa và một răng nanh. Trong mỗi một phần tư hàm ở người trưởng thành sẽ có hai răng hàm nhỏ (răng số 4, 5) và ba răng hàm lớn (răng số 6, 7, 8).

Trong đó, răng số 6 và 7 có vai trò quan trọng nhất, đảm bảo chức năng ăn nhai của toàn hàm. Răng số 6, 7 và 8 chỉ mọc một lần duy nhất trong giai đoạn 8 – 11 tuổi. Do đó, cần phải hiểu về chức năng, vai trò để bảo vệ răng hàm tốt nhất.

Hình ảnh răng hàm

2. Cấu tạo của răng hàm

Răng hàm cấu tạo giống như các răng khác, gồm 3 bộ phận: men răng, tủy răng và ngà răng.

2.1. Men răng

Men răng là phần bao phủ bên ngoài thân răng và được coi là thành phần cứng nhất trong cơ thể. Trong men răng có tỷ lệ các chất vô cơ chiếm 96%, chủ yếu là Hydroxyapatite. Men răng không màu, dạng trong suốt, rất giòn và cứng, không chứa dây thần kinh nên sẽ không có cảm giác.

Nhiệm vụ chính của men răng là bảo vệ răng trước sự tấn công của vị khuẩn. Đồng thời còn giúp hạn chế răng ê buốt khi tiếp xúc với thực phẩm quá nóng hay quá lạnh.

2.2. Ngà răng

Ngà răng được bao bọc bởi men răng và chiếm thể tích lớn nhất trong mỗi chiếc răng. Trong ngà răng chứa ống tủy và buồng tủy. Thành phần này không cứng bằng men răng, chứa khoảng 70% chất vô cơ, 30% còn lại là chất hữu cơ và nước.

Do ngà răng chứa các ống nhỏ có mạch máu và dây thần kinh nên có nhạy cảm với nhiệt độ và sự ê buốt.

Ngà răng có vai trò quan trọng bảo vệ tủy răng, mạch máu và dây thần kinh bên trong. Vì thế khi ngà răng bị tổn thương hoặc vỡ sẽ gây viêm tủy răng rất nguy hiểm.

2.3. Tủy răng

Tủy là mô liên kết mềm, nằm ở phía trong hốc tủy gồm tủy thân và tủy chân. Đây là đơn vị sống chủ yếu của răng chứa nhiều mạch máu, mạch bạch huyết và các dây thần kinh để tiếp nhận cảm giác và duy trì sự sống của răng.

Cấu tạo của răng hàm

3. Phân loại răng hàm

Dựa vào hình thái và vị trí, răng hàm được chia thành 2 nhóm là răng hàm nhỏ và răng hàm lớn.

3.1. Răng hàm nhỏ

Răng hàm nhỏ hay răng tiền hàm là răng số 4 và số 5. Đây là vị trí kết nối giữa răng nanh và răng hàm lớn. Mỗi hàm sẽ có 4 răng hàm nhỏ và người trưởng thành sẽ có đầy đủ 8 răng.

Thân răng hàm nhỏ khá lớn và mặt nhai có kích thước vừa phải để hỗ trợ trong quá trình nghiền nhỏ thức ăn. Răng tiền hàm thường có 1 – 2 chân răng tùy vào vị trí và cơ địa mỗi người.

3.2. Răng hàm lớn

Răng hàm lớn gồm răng số 6, 7 và số 8. Người trưởng thành sẽ có 12 răng hàm lớn. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp không mọc răng số 8 (răng khôn) hoặc mọc nhưng không đầy đủ 4 răng. Răng số 8 mọc ở giai đoạn trưởng thành nên nguy cơ mọc ngầm, mọc lệch khá cao.

Răng khôn có hình dáng giống với răng số 6, số 7. Tuy nhiên, do nằm sâu ở bên trong nên không có vai trò nhiều trong việc nghiền nát thức ăn.

Răng số 6 và 7 là hai vị trí quan trọng nhất trong chức năng sinh lý của răng. Răng có kích thước lớn, chân răng có khoảng 3 – 4 chân, mặt nhai rộng và nhiều rãnh kẽ để nhai thức ăn dễ dàng hơn.

4. Chức năng chính của răng hàm

Răng hàm có các chức năng chính là: nghiền nhỏ thức ăn, hỗ trợ phát âm và đảm bảo tính thẩm mỹ cho cả khuôn mặt.

4.1. Nghiền nhỏ thức ăn

Răng hàm là nhóm răng to khỏe, chiếm số lượng nhiều nhất trong cung hàm. Do đó, chức năng đầu tiên của răng hàm chính là nghiền nát thức ăn.

Răng hàm tham gia vào hệ thống tiêu hóa thức ăn. Nhờ có mặt nhai lớn và nhiều kẽ rãnh, răng hàm kết hợp với răng cửa và lưỡi để cắt nhỏ, trộn đều thức ăn cùng enzym trong nước bọt trước khi đưa vào hệ thống tiêu hóa. Điều này giúp làm giảm gánh nặng cho dạ dày không cần co bóp quá nhiều, thức ăn tiêu hóa dễ dàng hơn và tốt cho sức khỏe.

Nhiệm vụ nghiền nhỏ thức ăn chủ yếu được đảm nhiệm bởi răng số 6 và số 7. Còn đối với răng hàm số 8 khả năng nhai sẽ ít hơn. Trong trường hợp răng khôn mọc lệch, mọc ngầm bác sĩ sẽ chỉ định nhổ bỏ. Còn nếu răng khôn không mọc cũng không ảnh hưởng đến khả năng nghiền thức ăn của hàm.

4.2. Đảm bảo thẩm mỹ

Ngoài khả năng ăn nhai, răng hàm còn tạo sự cân đối cho khuôn mặt. Nhiều người thường nghĩ, răng hàm nằm bên trong nên không có chức năng thẩm mỹ như răng nanh và răng cửa. Tuy nhiên, sự có mặt của răng hàm giúp hai bên má đầy đặn hơn, tránh làm má hóp và khuôn mặt mất cân đối.

4.3. Hỗ trợ phát âm

Quá trình phát âm của một người là sự kết hợp giữa vòm họng, lưỡi và răng. Nếu bộ răng hoàn thiện sẽ giúp quá trình phát âm chuẩn xác, tròn vành và rõ chữ hơn. Ngược lại, những người bị mất răng hàm, hơi từ trong miệng đẩy ra ngoài sẽ không đều và âm phát ra khó nghe.

5. Những vấn đề thường gặp ở răng hàm

Do răng hàm có bề mặt nhai lớn cộng thêm việc vệ sinh khó khăn hơn nên dễ gặp nhiều bệnh nha khoa như: sâu răng hàm, mòn men răng, răng hàm mọc lệch, răng xỉn màu.

5.1. Sâu răng hàm

Sâu răng là một tổn thương do mất tổ chức cứng trên răng. Khi thức ăn bám vào răng khiến vi khuẩn phát triển gây sâu răng. Sâu răng dễ nhận thấy qua sự biến đổi màu sắc và có lỗ hổng trên răng. Sâu răng nhẹ sẽ không gây đau, khi sâu tiến triển nặng hơn mới làm ê buốt hay đau nhức. Thậm chí gây viêm tủy, đau răng dữ dội.

Để phòng ngừa sâu răng, bạn cần chải răng kỹ lưỡng, dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng để làm sạch hết mảng bám.

Răng hàm bị sâu

5.2. Mòn men răng

Mòn men răng thường xảy ra do răng hàm phải thực hiện việc ăn nhai mỗi ngày. Thói quen chỉ nhai ở một bên hàm, ăn thức ăn quá cứng và thực phẩm nhiều axit sẽ sẽ khiến cho men răng bị bào mòn.

Tình trạng mòn men sẽ làm ngà răng nhạy cảm và dễ ê buốt khi ăn uống. Thậm chí, trường hợp mòn men nặng còn có thể bị buốt khi hít thở không khí lạnh.

Để hồi phục men răng, bạn nên đánh răng nhẹ nhàng, hạn chế chải răng quá mạnh, có thể sử dụng nước súc miệng hoặc kem đánh răng chứa Fluoride tốt cho răng.

5.3. Viêm nha chu

Nha chu là bệnh lý phổ biến tại răng hàm. Tình trạng này để lâu có thể gây ra những vấn đề như hôi miệng, sức nhai giảm, răng lung lay và thậm chí mất răng. Ngoài ra, bệnh nha chu nếu không được can thiệp kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng tiêu xương. Cách phòng tránh tình trạng viêm nha chu là vệ sinh răng thường xuyên và đúng cách, bổ sung thêm hàm lượng vitamin C cho cơ thể. Ngoài ra, khi phát hiện bệnh lý nên đi khám ngay để được xử lý kịp thời.

5.4. Răng hàm mọc lệch

Răng hàm mọc lệch xảy ra chủ yếu ở răng khôn. Răng khôn mọc ở giai đoạn trưởng thành nên thường không có đủ chỗ để mọc thẳng như bình thường. Hơn nữa, xương hàm đã cứng chắc nên răng dễ mọc ngầm, mọc nằm ngang.

Với trường hợp này, biện pháp tốt nhất là nhổ răng khôn. Bởi răng số 8 không có chức năng quan trọng và nhổ bỏ cũng không làm tiêu xương hàm hay giảm chức năng ăn nhai. Tuy nhiên, nếu răng ở vị trí số 4 – 7 mọc lệch, bác sĩ sẽ chỉ định niềng răng để chỉnh răng về đúng vị trí.

Bài viết trên đã cung cấp những kiến thức về răng hàm là gì, cấu tạo cũng như chức năng quan trọng tới sức khỏe. Hy vọng bạn sẽ trang bị thêm những thông tin hữu ích để luôn giữ cho bộ răng trắng sáng và khỏe mạnh. Đừng quên theo dõi Nha khoa Paris để cập nhật kiến thức về răng miệng thường xuyên nhé!.