Men răng là gì? Thành phần, chức năng và lưu ý quan trọng

Men răng là một bộ phận trong cấu trúc răng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể hiểu rõ thành phần men răng là gì, chức năng của men răng. Bài viết sau sẽ làm rõ toàn bộ thông tin trên và chia sẻ cách chăm sóc tại nhà để răng luôn chắc khỏe.

Men răng là lớp bảo vệ phần bên trong răng trước tác động từ bên ngoài có hại đến răng. Dù được xem là thành phần cứng nhất trên cơ thể, tuy nhiên men răng vẫn có thể nứt, sứt mẻ hoặc bị mài mòn bởi nhiều yếu tố. Cùng Nha khoa Paris tìm hiểu khái niệm men răng là gì cũng như cấu tạo, chức năng và cách bảo vệ men răng tốt nhất.

1. Men răng là gì

Men răng (enamel) là lớp ngoài cùng bao phủ quanh thân răng, có chức năng bảo vệ ngà răng và tủy răng bên trong. Đây là mô cứng nhất trên cơ thể con người, không chứa các tế bào sống (1).

Men răng có màu vàng nhạt, trắng xám hoặc có màu hơi xanh ở viền răng. Men răng thường tập trung ở mặt nhai và mỏng dần xuống phía gốc chân răng.

Men răng là lớp ngoài cùng của răng

2. Cấu tạo của men răng

Cấu trúc của lớp men răng gồm những thành phần chính là: khoáng chất, protein, nước và cấu trúc các tinh thể men (2).

– Khoáng chất:

Hai loại khoáng chất chiếm tỷ lệ lớn nhất trong men răng là canxi và phosphate. Phosphate kết hợp với canxi để tạo thành hydroxyapatite, mang lại kết cấu vững chắc và khả năng chịu chịu lực, nhiệt độ của men răng, ngăn ngừa sâu răng.

– Protein:

Nồng độ của Protein có sự thay đổi ở răng của trẻ nhỏ và người trưởng thành. Thời kỳ còn trong bào thai, hàm lượng Protein chủ yếu là các prolin, glutamic acid và histidine. Trong khi đó, men răng đang trưởng thành và trưởng thành chứa chất đạm khác như glycine, serine và aspartic acid.

– Nước:

Trong men răng còn chứa lượng nước nhỏ, nằm giữa Protein, có vai trò tạo thành vỏ hydrat quanh tinh thể và trong thành phần của protein. Qua đó giúp lớp bảo vệ răng cứng chắc hơn.

– Cấu trúc các tinh thể men:

Cấu trúc tinh thể chủ yếu trong men răng là Canxi hydroxyapatite. Hydroxyapatite được cấu tạo từ ion hydroxyl, canxi và phosphate, tạo thành cấu trúc tinh thể. Khi hydroxyapatite phản ứng với Fluor sẽ tạo ra fluorapatite giúp men răng cứng chắc.

3. Chức năng của men răng

Vai trò của men răng là: bảo vệ răng, giữ cho răng chắc khỏe, duy trì hình dạng và màu sắc của răng, dẫn truyền nhiệt độ (3).

– Bảo vệ răng: men răng bao bọc bên ngoài sẽ bảo vệ ngà răng, tủy răng khỏi sự tấn công của các tác nhân gây hại như vi khuẩn, nấm, axit trong thực phẩm,…

– Giữ cho răng chắc khỏe: tính chất bảo vệ của men răng giữ cho răng chắc khỏe và ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào cấu trúc răng, làm hỏng hoặc gây tổn thương cho răng

– Duy trì hình dạng và màu sắc của răng: men răng giữ cho răng có màu sắc tự nhiên, che lấp đi lớp ngà răng màu vàng ở trong. Nếu men răng khỏe mạnh, hàm răng sẽ trắng sáng tự nhiên, cải thiện tính thẩm mỹ

– Truyền dẫn áp lực và nhiệt độ: men răng trong chứa các ống dẫn từ bề mặt ngoài của răng đến tủy răng, giúp truyền dẫn các ảnh hưởng nhiệt độ và áp lực từ môi trường bên ngoài đến tủy răng

Men răng có chức năng bảo vệ ngà răng và tủy răng

4. Nguyên nhân gây men răng yếu

Các nguyên nhân gây hại cho men răng là: dinh dưỡng không cân đối, tiếp xúc với axit, vệ sinh răng miệng kém, răng sứt, mẻ, sử dụng thuốc có chứa fluor, yếu tố gen và các thói quen xấu (4).

– Dinh dưỡng không cân đối: cơ thể thiếu canxi, vitamin D và các khoáng chất khác sẽ làm cho men răng yếu hơn

– Tiếp xúc với axit: uống nhiều nước ngọt, nước có gas, nước chanh, hoặc thức ăn nhiều đường và axit sẽ mài mòn men răng

– Vệ sinh răng miệng kém: không vệ sinh răng miệng thường xuyên hoặc dùng lực quá mạnh để chải răng sẽ ảnh hưởng đến lớp men răng và gây nhiều vấn đề răng miệng khác

– Răng sứt, mẻ: các vết sứt, mẻ hoặc lỗ hổng trên bề mặt răng có thể làm cho men răng yếu và dễ bị tổn thương

– Sử dụng thuốc có fluor: sử dụng quá nhiều thuốc có chứa fluor sẽ gây hại cho men răng và làm mòn men răng

– Yếu tố gen: nếu bố mẹ có men răng yếu thì trẻ sinh ra cũng có nguy cơ gặp phải tình trạng tương tự. Khả năng lớp men bên ngoài răng bị tổn thương cũng cao hơn

– Trào ngược dạ dày thực quản: axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản và miệng có thể bào mòn men răng

– Thói quen xấu: các thói quen xấu như dùng răng cắn vật cứng, nghiến răng, nhai cắn không đúng khớp, cắn móng tay,… cũng sẽ khiến men răng dễ bị ảnh hưởng, gây vỡ mẻ men răng

Nguyên nhân gây men răng yếu

5. Các dấu hiệu nhận biết men răng yếu

Có thể nhận biết men răng suy yếu qua các dấu hiệu như:

– Cảm giác nhạy cảm khi ăn hoặc uống nước lạnh, nước nóng, ăn đồ chua, ngọt, cay

– Đau nhức răng không rõ nguyên nhân

– Ngà răng bị lộ ra ngoài khiến răng đổi màu bất thường

– Răng bị nứt, vỡ

– Bề mặt răng có những đốm trắng đục

– Mảng bám và sâu răng xuất hiện do vi khuẩn gây hại cho men răng

Mòn răng khiến cho răng nhạy cảm

6. Cách khắc phục men răng yếu

Men răng suy yếu có thể khắc phục bằng các biện pháp như: bổ sung khoáng chất cho răng, vệ sinh răng miệng đúng cách và khám răng định kỳ.

6.1. Bổ sung khoáng chất cho răng

Bổ sung khoáng chất cho răng qua các sản phẩm như kem đánh răng có chứa men răng và xịt miệng có fluor để bảo vệ và phục hồi men răng. Ngoài ra cần tăng cường thực phẩm giàu vitamin D và canxi giúp răng chắc khỏe hơn.

6.2. Vệ sinh răng miệng đúng cách

Biện pháp vệ sinh răng miệng đúng cách như sau:

– Đánh răng 2 lần/ngày với bàn chải lông mềm, chải trong 2 phút mỗi lần

– Đặt bàn chải ở góc 45 độ khi chải, di chuyển bàn chải theo chiều xoay tròn và chiều dọc nhẹ nhàng

– Kết hợp nước súc miệng và chỉ nha khoa để tăng hiệu quả làm sạch răng miệng

– Làm sạch tất cả các khu vực trong khoang miệng, bao gồm cả lưỡi để loại bỏ vi khuẩn trú ngụ

Vệ sinh răng miệng đúng cách

6.3. Khám răng định kỳ

Thăm khám răng miệng định kỳ 6 tháng/ lần để phát hiện sớm nhất những vấn đề nha khoa. Bác sĩ sẽ tư vấn các giải pháp phù hợp để cải thiện độ cứng chắc cho men răng và ngăn ngừa bệnh lý nha khoa.

7. Cách phòng ngừa mòn men răng

Để phòng ngừa mòn men răng, cần lưu ý một vài vấn đề dưới đây khi chăm sóc răng miệng:

– Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, sử dụng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám và thức ăn dư thừa

– Sử dụng nước súc miệng chứa fluoride để bảo vệ men răng khỏi vi khuẩn gây hại và mòn men răng

– Tránh thức uống có chứa đường và axit, như nước ngọt có gas, nước chanh

– Uống nhiều nước để đảm bảo khoang miệng đủ ẩm, giúp ngăn chặn vi khuẩn phát triển

– Không nên đánh răng ngay sau khi ăn mà cần chờ ít nhất 30 phút

– Sử dụng kem đánh răng có chứa hàm lượng fluoride đạt chuẩn

– Hạn chế tiêu thụ thức ăn và thức uống chứa đường và carbohydrate dễ bị chuyển hóa thành axit bởi vi khuẩn trong miệng

– Loại bỏ thói quen xấu như nghiến răng khi ngủ, cắn móng tay, cắn đồ vật cứng,…

– Tăng cường tiêu thụ thực phẩm giàu canxi, vitamin D và chất xơ để tăng cường men răng

– Đi kiểm tra và làm sạch răng định kỳ ít nhất hai lần mỗi năm tại nha khoa để phát hiện sớm và điều trị các vấn đề men răng

Nha khoa Paris đã giải đáp chi tiết về khái niệm men răng là gì. Men răng có vai trò quan trọng trong cấu trúc răng. Mỗi người cần chăm sóc răng miệng cẩn thận để răng luôn chắc khỏe, ngăn chặn sự tấn công của tác nhân gây hại.