Tụt lợi khi niềng răng: Nguyên nhân, Dấu Hiệu & Cách Điều Trị Hiệu Quả

Tụt lợi khi niềng răng thường xảy ra do bác sĩ niềng răng sai kỹ thuật hoặc các bệnh lý liên quan đến nướu. Hiện tượng trên có những dấu hiệu điển hình là răng dễ bị chảy máu khi vệ sinh răng miệng, nướu bị thu hẹp, lộ chân răng ra ngoài, răng lung lay, nướu sưng, đau… Tùy theo từng mức độ tụt nướu, bác sĩ nha khoa sẽ có phương án xử lý tối ưu. Đối với những trường hợp nặng, bạn có thể phải tiến hành phẫu thuật ghép mô nướu để đạt được hiệu quả tốt nhất.

1. Nguyên nhân niềng răng bị tụt nướu

Theo nhận định của bác sĩ Hoàng Xuân Phong tại Nha Khoa Paris chi nhánh Nguyễn Thái Học, tình trạng tụt lợi khi niềng răng thường xảy ra do 2 nguyên nhân chính sau: bác sĩ niềng răng sai kỹ thuật hoặc các bệnh lý liên quan đến nướu.

1.1. Niềng răng không đúng cách hoặc sai kỹ thuật

Về bản chất, cơ chế hoạt động của niềng răng là các khí cụ chỉnh nha sẽ tác động lực để kéo những răng mọc sai lệch trở về đúng vị trí trên cung hàm. Tuy nhiên, nếu như bác sĩ chỉnh nha có chuyên môn không tốt, đặt lực siết không phù hợp thì tình trạng tụt lợi rất dễ xảy ra.

Lực tác động từ khí cụ quá mạnh sẽ khiến cho các mô xung quanh răng bị tổn thương. Khi đó, chúng dần có xu hướng dịch chuyển xuống cuống răng và làm răng không bám chắc trên cung hàm. Không chỉ vậy, bạn sẽ còn phải chịu những cơn đau nhức dữ dội, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày.

Bác sĩ tay nghề kém có thể gây tụt lợi khi niềng răng

1.2. Các vấn đề khác liên quan đến nướu như viêm nướu hay bệnh lý nha chu

Theo nguyên tắc, trước khi bắt đầu niềng răng, các bác sĩ sẽ cần điều trị triệt để các bệnh lý răng miệng như viêm nướu, viêm nha chu… nhằm đảm bảo quá trình niềng diễn ra suôn sẻ. Nếu như các bệnh lý trên không được chữa dứt điểm, vi khuẩn sẽ tiếp tục phát triển, phá hủy mô nướu và xương hàm. Khi đó, các mô nướu xung quanh răng dần tụt xuống dưới cuống và làm hở chân răng bên trong.

Bên cạnh đó, trong quá trình niềng răng, nếu bạn vệ sinh răng miệng không cẩn thận, các mảng bám và cặn thức ăn không được làm sạch hoàn toàn. Đây chính là môi trường cực kỳ thuận lợi cho vi khuẩn gây hại phát triển trong khoang miệng. Chúng sẽ tấn công răng, nướu và gây viêm nhiễm. Nếu như bạn không có biện pháp xử lý kịp thời, viêm nhiễm sẽ ngày một nghiêm trọng và dẫn tới tình trạng tụt lợi.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí nha khoa quốc tế vào năm 2021 đã tiến hành theo dõi 125 người niềng răng trong vòng 6 tháng, đồng thời đánh giá tình trạng nướu của họ trước và sau khi niềng. Kết quả nghiên cứu cho thấy, những người không vệ sinh răng miệng cẩn thận rất dễ bị viêm nướu và tụt lợi, chiếm khoảng gần 70%.

2. Dấu hiệu của tụt nướu khi niềng răng

Tình trạng tụt nướu khi niềng răng thường có những dấu hiệu điển hình như sau:

• Răng bị lung lay: Khi nướu bị tụt dần xuống cuống, răng sẽ bị mất đi các mô nâng đỡ xung quanh. Điều đó khiến cho răng bị lung lay và không còn bám chắc ở trong xương hàm.
• Nướu sưng, đau: Vi khuẩn tấn công các mô nướu khiến cho chúng bị viêm nhiễm kèm theo tình trạng sưng tấy và đau nhức dai dẳng.
• Nướu chảy máu: Phần nướu bị viêm rất dễ bị chảy máu trong quá trình ăn uống, vệ sinh răng miệng hoặc sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày.
• Chân răng bị lộ ra ngoài: Nếu như nướu bị tụt xuống cuống răng nhiều, chân răng sẽ bị lộ ra bên ngoài và có thể dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường.
• Mùi hôi miệng: Những vi khuẩn trong khoang miệng chính là “thủ phạm” khiến cho khoang miệng, hơi thở có mùi hôi khó chịu.

Tụt nướu gây ra mùi hôi miệng

3. Tác hại của niềng răng bị tụt nướu

Hiện tượng tụt lợi khi chỉnh nha gây ra rất nhiều hệ lụy như: suy giảm tính thẩm mỹ, ảnh hưởng quá trình chỉnh nha, tăng nguy cơ mắc bệnh lý răng miệng, gây khó khăn vệ sinh răng miệng và tăng nguy cơ mất răng.

3.1. Tụt lợi khi niềng răng làm giảm tính thẩm mỹ

Phần lợi bao bọc xung quanh răng bị rút lên trên khiến răng của bạn trông dài, to và mất đi sự cân đối. Điều đó chắc chắn sẽ làm cho nụ cười bị mất đi tính thẩm mỹ và ảnh hưởng đến sự tự tin của bạn khi giao tiếp với mọi người xung quanh.

Nếu như tình trạng trên diễn ra trong khoảng thời gian dài, các mối quan hệ xã hội của bạn cũng sẽ bị ảnh hưởng đáng kể. Không chỉ vậy, bạn còn dễ đánh mất đi nhiều cơ hội để phát triển trong công việc.

3.2. Ảnh hưởng đến quá trình chỉnh nha

Theo chia sẻ của bác sĩ Hoàng Xuân Phong, tụt lợi chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng rất lớn tới quá trình chỉnh nha. Bởi nếu như tụt nướu nặng, các bác sĩ cần khắc phục triệt để thì mới có thể tiếp tục tiến hành niềng răng. Chính vì vậy, quá trình nắn chỉnh răng nha sẽ kéo dài hơn so với dự tính ban đầu.

3.3. Tăng nguy cơ mắc bệnh nướu và răng

Nếu như phần nướu xung quanh dịch chuyển lên cuống răng, kẽ chân răng sẽ bị thưa hơn. Khi đó, các cặn thức ăn có thể dễ dàng bám lại trong quá trình ăn nhai hàng ngày. Dưới sự tác động của môi trường trong khoang miệng, chúng sẽ dần chuyển hóa thành mảng bám và cao răng.

Đây được xem là môi trường cực kỳ lý tưởng để vi khuẩn trú ngụ và phát triển. Chúng sẽ tấn công răng, nướu và gây ra các bệnh lý răng miệng như sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu…

3.4. Khó khăn trong việc vệ sinh răng miệng

Như thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ ở trong phần trên, một trong những dấu hiệu điển hình của hiện tượng tụt nướu là nướu sưng, đau và chảy máu. Đây chính là lý do khiến cho bạn cảm thấy khó chịu và không muốn vệ sinh răng miệng thường xuyên. Khi đó, vi khuẩn gây hại sẽ dễ dàng phát triển và gây tổn hại tới sức khỏe răng miệng.

Tụt nướu gây khó khăn khi vệ sinh răng miệng

3.5. Tăng nguy cơ mất răng

Trong trường hợp tình trạng tụt lợi không được khắc phục sớm, chân răng sẽ không thể bám chắc trong xương hàm. Nếu như răng bị lung lay nghiêm trọng, bạn có thể sẽ phải nhổ bỏ răng vĩnh viễn để tránh gây ảnh hưởng xấu tới các bộ phận răng miệng. Sau khi nhổ răng, bạn cần tiếp tục trồng răng giả thay thế để đảm bảo tính thẩm mỹ cũng như chức năng ăn nhai của hàm răng.

4. Biện pháp khắc phục niềng răng bị tụt nướu

Khi gặp phải tình trạng tụt nướu khi niềng răng, bạn không thể tự xử lý tại nhà mà cần nhanh chóng tới gặp bác sĩ. Tùy thuộc theo mức độ tụt lợi, các bác sĩ sẽ tư vấn phương án xử lý tối ưu.

• Tụt nướu nhẹ: Nếu như nướu chỉ bị tụt nhẹ, chức năng và cấu trúc của răng chữa bị ảnh hưởng nhiều, bác sĩ sẽ tiến hành lấy cao răng và vệ sinh răng miệng sạch sẽ. Ngoài ra, bác sĩ có thể kê thêm một số loại gel trị tụt lợi.  Sau đó, bạn chỉ cần chăm sóc răng miệng cẩn thận tại nhà, các mô nướu sẽ có điều kiện thuận lợi để khôi phục trở lại như lúc ban đầu.
• Tụt nướu nặng: Trong trường hợp nướu bị tụt nghiêm trọng, biện pháp khắc phục tối ưu là phẫu thuật ghép mô nướu. Các bác sĩ thường lấy các mô ở vùng kế cận để che phủ lên khu vực chân răng bị tụt lợi. Phương pháp trên sẽ tái tạo hình dáng của nướu, phục hồi lại phần lợi che phủ lên chân răng.

Ghép mô nướu

5. Phòng ngừa tụt lợi khi niềng răng

Để ngăn chặn tình trạng tụt nướu khi chỉnh nha, bạn nên lưu ý một vài vấn đề sau đây: lựa chọn địa chỉ nha khoa uy tín, vệ sinh răng miệng đúng cách, điều chỉnh chế độ ăn uống và thăm khám răng miệng định kỳ.

5.1. Lựa chọn địa chỉ nha khoa uy tín

Một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng tụt nướu là do bác sĩ niềng răng sai cách, điều chỉnh lực siết không phù hợp. Do đó, muốn quá trình niềng răng diễn ra suôn sẻ, an toàn và nhanh chóng đạt được kết quả như mong muốn, bạn cần lựa chọn địa chỉ nha khoa uy tín với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao.

Chỉ các bác sĩ giỏi mới có thể thực hiện chính xác tất cả các thao tác trong quá trình chỉnh nha và điều chỉnh lực siết khí cụ phù hợp ở mỗi giai đoạn. Nhờ vậy, các răng mọc sai lệch có thể dịch chuyển theo đúng tiến độ mà không hề làm tổn thương tới chân răng, xương hàm hay các mô nướu xung quanh.

Ngoài ra, một địa chỉ niềng răng uy tín cần phải đáp ứng được tất cả những tiêu chí sau:

• Được những cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động.
• Sở hữu những máy móc và trang thiết bị tiên tiến.
• Ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại trong quá trình niềng răng.
• Đảm bảo điều kiện vô khuẩn trong quá trình chỉnh nha.
• Quy trình niềng răng bài bản, khoa học.

5.2. Vệ sinh răng miệng đúng cách

Để răng miệng luôn sạch sẽ trong quá trình niềng răng, bạn cần chải răng 2 – 3 lần mỗi ngày bằng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chuyên dụng. Ngoài ra, bạn nên sử dụng thêm bàn chải kẽ để có thể làm sạch các cặn thức ăn còn sót lại trong rãnh mắc cài. 

Chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước chuyên dụng cũng là dụng cụ vệ sinh răng miệng không thể thiếu khi đeo niềng. Chúng có thể dễ dàng làm sạch mảng bám, cặn bẩn ở kẽ răng mà không hề làm tổn thương tới các mô nướu.

Cuối cùng, bạn đừng quên súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước súc miệng chuyên dụng để loại bỏ toàn bộ mảng bám, cặn thức ăn thừa còn sót lại ở khoang miệng.

Máy răng nước giúp vệ sinh răng miệng tốt hơn

5.3. Điều chỉnh chế độ ăn uống

Trong quá trình niềng răng, bạn cần tránh sử dụng những loại thực phẩm có chứa nhiều đường như bánh, kẹo ngọt, tương cà… Đường sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn hại trong khoang miệng phát triển.

Những thực phẩm quá nóng hoặc quá lạnh cũng nằm trong danh sách thực phẩm cần hạn chế khi đeo niềng. Chúng không chỉ gây đau nhức kéo dài mà còn làm tổn thương các mô nướu xung quanh răng. Khi đó, vi khuẩn gây hại sẽ dễ dàng tấn công vào sâu bên trong và gây nên tình trạng tụt nướu.

Thay vì thế, bạn nên bổ sung những thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất như thịt, cá, rau củ quả… Nhóm thực phẩm trên sẽ giúp răng, nướu thêm chắc khỏe, nâng cao sức đề kháng và ngăn chặn sự tấn công của vi khuẩn gây hại.

5.4. Khám và điều trị các vấn đề liên quan đến nướu

Khi chỉnh nha, bạn nên tới nha khoa thăm khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ. Các bác sĩ sẽ điều chỉnh lực siết khí cụ, vệ sinh răng miệng, đồng thời kiểm tra sức khỏe răng nướu. Nếu như nướu có bất kỳ vấn đề gì, bác sĩ sẽ có phương án xử lý sớm để phòng tránh viêm nhiễm và tụt lợi xảy ra.

Như vậy, tụt lợi khi niềng răng đem đến cho rất nhiều hậu quả nghiêm trọng. Do đó, ngay khi phát hiện lợi có dấu hiệu bất thường, bạn cần nhanh chóng tới gặp bác sĩ để được khắc phục sớm.