Gãy xương quai hàm: Phương pháp xử lý khi bị gãy xương quai hàm

Gãy xương quai hàm là một trong mười chấn thương phổ biến, chiếm tới 30-40% tổng số chấn thương liên quan đến vùng hàm mặt. Do gãy xương hàm mặt gây biến dạng nặng nề, phẫu thuật gãy xương quai hàm là phương pháp điều trị toàn diện nhất để phục hình thẩm mỹ và các chức năng của xương hàm bị chấn thương. Hãy cùng các chuyên gia của Bệnh viện Răng Hàm Mặt tìm hiểu về phương pháp phẫu thuật gãy xương quai hàm này nhé.

1.Tổng quan về gãy xương quai hàm

Gãy xương quai hàm thường là hậu quả của các vụ tai nạn giao thông, tai nạn lao động, đôi khi là do chấn thương thể thao hay các tai nạn sinh hoạt. Theo thống kê, tỷ lệ nam giới bị gãy xương quai hàm lớn gấp 3 lần phụ nữ và độ tuổi phổ biến mắc phải tình trạng này dao động từ 20 đến 29 tuổi.

Vùng xương hàm mặt có cấu trúc khá đặc biệt, duy chỉ có xương hàm dưới là xương vận động duy nhất, xương hàm trên và các vùng lân cận đều được liên kết với nhau bởi các khớp răng cưa bất động. Do khối xương hàm mặt được sắp xếp thành lớp và liên quan chặt chẽ với nhau như vậy nên khi gãy xương quai hàm sẽ kéo theo hàng loạt các chấn thương từ xương hàm trên, xương mũi, gò má cho đến xương khẩu cái, xương lệ, xương lá mía và xương sàng.

Bên cạnh đó, ngoài vùng xương, trong khối hàm mặt cũng có những cơ quan quan trọng và liên kết đặc biệt tới vùng sọ não. Khi chấn thương vùng xương hàm, tổn thương các cơ quan và chấn thương sọ não ở các mức độ khác nhau là điều không thể tránh khỏi. Vì vậy, khi cấp cứu và phẫu thuật gãy xương quai hàm tuyệt đối không được bỏ sót và coi nhẹ những chấn thương phối hợp kể trên.

Như vậy, với tính chất phức tạp của tình trạng chấn thương vùng hàm, phẫu thuật gãy xương quai hàm bắt buộc phải đạt được hai yêu cầu là giải phẫu tái sinh hình thể thẩm mỹ của khuôn mặt và phục hồi các chức năng của cơ quan.

Tổng quan về gãy xương quai hàm

2.Triệu chứng lâm sàng của tình trạng xương hàm bị gãy

Đau, sưng, phù nề sau chấn thương và tăng lên khi vận động hàm dưới hoặc ăn nhai là biểu hiện đặc trưng của việc gãy xương quai hàm. Tiếp đó, bạn có thể sẽ nhìn thấy một bên hàm bị biến dạng, sưng nề, thậm chí xuất hiện những vết bầm tím, tụ máu dưới da tại các vùng liên quan ổ xương gãy. Nếu chạm vào vị trí gãy xương, bạn cũng có thể cảm thấy các đoạn đứt nối và cảm thấy đau vùng khớp thái dương hàm.

Bên cạnh đó, khi gãy xương hàm, vùng khoang miệng sẽ xuất hiện các vết rách niêm mạc lợi hay chảy máu, tụ máu dưới lớp niêm mạc. Vị trí răng tương ứng cũng sẽ có sự di chuyển bất thường hoặc kéo theo khớp cắn trung tâm bị sai lệch hay cắn hở.

Do gãy xương quai hàm có khả năng kéo theo các tổn thương nghiêm trọng khác, chẩn đoán lâm sàng sẽ khó có thể chính xác và dễ bị bỏ sót các tổng thương. Vì vậy, chụp X Quang hay CT sẽ giúp các bác sĩ chẩn đoán chính xác, cụ thể số lượng, vị trí và mức độ sai lệch của các đoạn xương gãy.

Triệu chứng lâm sàng của tình trạng

Đăng ký chuyên gia tư vấn ngay hôm nay

3.Phương pháp xử lý khi bị gãy xương quai hàm

Tùy vào mức độ chấn thương hay biến dạng khuôn mặt, bác sĩ sẽ đưa ra phương án điều trị gãy xương hàm khác nhau.

3.1. Xử lý điều trị ban đầu tại các tuyến

Trước hết, bác sĩ sẽ dùng băng cố định đỉnh cằm và cột chỉ thép liên kết các răng tại vị trí gãy để cố định vùng chấn thương, ngăn chặn rủi ro di lệch thứ phát và hỗ trợ cầm máu nếu có. Trước khi bệnh nhân được chuyển về chuyên khoa hoặc tuyến sau, các bác sĩ cũng sẽ theo dõi và áp dụng các biện pháp phòng chống các biến chứng cấp tính như ngạt do dị vật, phù nề, dịch máu,…

Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng được dùng thuốc giảm đau, chống phù nề, kháng sinh chống nhiễm khuẩn hoặc truyền dịch nếu cần thiết.

3.2. Điều trị chỉnh hình

Trong trường hợp đường gãy đi qua vùng còn răng và độ di lệch ít, việc nắn chỉnh xương gãy bằng tay hoặc dùng lực kéo sẽ được áp dụng.

Với khu vực ngoài miệng, bác sĩ sẽ cố định khung hàm bằng băng cầm đầu và các khí cụ dựa vào sọ. Đồng thời, dây thép, nẹp hay cung cố định hàm sẽ được sử dụng phía trong khoang miệng để nắn chỉnh xương hàm và cố định vùng răng khu vực xương gãy.

3.3. Điều trị phẫu thuật

Điều trị chỉnh hình sẽ không thể có hiệu quả trong các trường hợp di lệch nhiều hoặc đặc biệt như bệnh nhân mất nhiều răng, có nhiều răng bị lung lay, hay bệnh nhân còn nhỏ tuổi đang có nhiều răng sữa. Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng phẫu thuật cố định xương quai hàm bằng cách mở trực tiếp vùng xương gãy, chỉnh các xương về đúng vị trí và nối chúng lại bằng chỉ thép phẫu thuật hoặc nẹp vít.

Điều trị chỉnh hình

4. Phương pháp phẫu thuật gãy xương quai hàm

Tùy thuộc vào vị trí gãy xương, thông qua đường mổ vùng dưới hàm hoặc ngách tiền đình lợi hàm dưới, bác sĩ phẫu thuật sẽ nắn chỉnh xương gãy về đúng vị trí khớp cắn và cố định chúng bằng một trong các phương pháp sau đây.

Cố định xương quai hàm bằng chỉ thép: Các đoạn đứt nối hoặc mảnh xương gãy sẽ được kết hợp lại với nhau bằng chỉ thép chuyên dụng.

Cố định xương quai hàm bằng nẹp vít kim loại: Nẹp vít được sáng chế đa dạng từ kích thước, kiểu dáng và chất liệu cấu tạo. Thông thường nẹp vít được chế tạo từ các chất liệu kim loại như vitallium, tantalum, zirconium có khả năng dung nạp được lâu bên trong cơ thể mà không gây độc hại. Đối với loại nẹp này, bác sĩ sẽ cần dùng thêm đinh ốc để nén ép các đoạn xương gãy hay ghép xương bổ sung.

Cố định xương quai hàm bằng nẹp tự tiêu: Nẹp tự tiêu là dạng nẹp cố định được dùng phổ biến nhất trong phẫu thuật chỉnh hình với các ưu điểm tương thích sinh học tốt, độ bền cao, an toàn và không bị ăn mòn bởi môi trường axit trong khoang miệng.

Cố định xương quai hàm bằng kỹ thuật nẹp kết hợp xương với nẹp tổ hợp carbon: Gần như tương tự với nẹp kim loại, tuy nhiên nẹp tổ hợp carbon ưu việt hơn ở chỗ không cần sử dụng các công cụ để nén ép các đoạn xương gãy hay ghép xương bổ sung mà vẫn mang lại hiệu quả cao. , dạng nẹp vít có cấu trúc carbon do nước ta sản xuất cũng đã được ứng dụng trong hàng nghìn ca phẫu thuật thay thế cho nẹp kim loại và hứa hẹn sẽ là lựa chọn ưu tiên hàng đầu trong chuyên ngành chấn thương, chỉnh hình hàm mặt.

Gãy xương quai hàm có thể gây nguy hiểm đến tính mạng và để lại những di chứng nặng nề về sau. Do đó, bạn nên lựa chọn bệnh viện răng hàm mặt uy tín có đội ngũ bác sĩ chất lượng và công nghệ chỉnh hình hiện đại để ca phẫu thuật gãy xương quai hàm diễn ra an toàn và thành công lấy lại khuôn mặt cân đối và hài hòa.