Kỹ thuật Hàm duy trì bằng sắt: Cách thực hiện và Hiệu quả

Cũng giống như hàm duy trì nhựa trong suốt, các loại hàm duy trì bằng sắt đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chỉnh nha. Tác dụng của chúng là giúp cố định các răng trên hàm ở vị trí mới, tránh trường hợp tái xô lệch. Hàm duy trì sắt có hai loại là tháo lắp và cố định. Khi dùng cần lưu ý tới các vấn đề là tái khám định kỳ, vệ sinh răng miệng, chăm sóc hàm duy trì đúng cách và tránh thói quen xấu.

1. Hàm duy trì bằng sắt là gì

Hàm duy trì sắt hay hàm duy trì kim loại là một trong các khí cụ chỉnh nha được sử dụng với mục đích hỗ trợ việc cố định răng tại vị trí mới sau khi tháo niềng.

Loại hàm duy trì trên thường được làm từ các dây sắt với dạng thẳng hoặc xoắn, với nhiều kích cỡ khác nhau, nhằm đáp ứng tối ưu nhất cho nhu cầu sử dụng của mỗi người.

Tùy theo từng loại, hàm duy trì sắt sẽ được lắp ở mặt sau hoặc mặt trước của răng giúp hạn chế tối đa tình trạng sau khi tháo niềng răng bị di chuyển.

Hàm duy trì sắt là khí cụ chỉnh nha giúp cố định răng tại vị trí mới

2. Vì sao cần phải đeo hàm duy trì

Theo bác sĩ Vũ Đình Công (Nha Khoa Paris chi nhánh Hà Nội), việc sử dụng hàm duy trì sẽ góp phần giữ nguyên các răng ở vị trí mới, định hình sự liên kết chắc chắn với xương hàm sau khi đã thực hiện nắn chỉnh.

Bởi dựa theo cấu tạo, răng là bộ phận phát triển từ xương hàm, xung quanh là hệ thống dây chằng nha chu. Các dây chằng nha chu thực chất có khả năng “ghi nhớ” vị trí cũ.

Nên nếu không đeo hàm duy trì sau khi tháo niềng, “ký ức” về vị trí ban đầu của hệ thống dây chằng nha chu sẽ khiến cho các răng trên hàm trở lại tình trạng trước đó.

Đồng thời, trong suốt quá trình nắn chỉnh răng kéo dài, răng của chúng ta sẽ phải chịu lực siết lớn. Vì thế, các tổ chức quanh răng như nướu, nha chu và đặc biệt là ổ chân răng đều trở nên nhạy cảm, không thể cố định tạo lực nâng đỡ răng chắc chắn.

Do đó, bạn bắt buộc phải sử dụng hàm duy trì để tạo sự ổn định cho vị trí mới của răng sau khi tháo niềng. Nếu không, chỉ sau một khoảng thời gian tháo niềng thì tình trạng xô lệch sẽ xảy ra nhanh chóng.

3. Phân loại hàm duy trì sắt

Hàm duy trì sắt hiện đang có hai loại là dạng tháo lắp và cố định. Mỗi một loại sẽ có những mặt ưu – nhược điểm khác nhau, nên bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định của mình.

3.1. Hàm duy trì bằng sắt tháo lắp

Đúng như tên gọi, hàm duy trì sắt kiểu tháo lắp là khí cụ hỗ trợ chỉnh nha có thể tháo hoặc lắp một cách dễ dàng.

Về cấu tạo, chúng sẽ được thiết kế thành các dây sắt ôm sát vào những chiếc răng cửa của bạn.

+ Ưu điểm của hàm duy trì sắt tháo lắp:

Nhờ cấu tạo được thiết kế chắc chắn cộng thêm khả năng chịu lực cao của chất liệu gia công, nên hàm duy trì sắt dạng tháo lắp có tính ổn định tốt, hiệu quả vượt trội.

Độ bền của hàm duy trì cao, nên bạn có thể sử dụng lâu dài.

Dễ dàng tháo lắp mà không cần nhờ sự hỗ trợ của bác sĩ.

Vì tháo lắp được nên vấn đề vệ sinh răng miệng hàng ngày không gặp khó khăn.

+ Nhược điểm của hàm duy trì sắt tháo lắp:

Tính thẩm mỹ không cao.

Vì được làm bằng sắt cũng như các loại hợp kim, nên có thể gây ra tình trạng kích ứng các mô mềm xung quanh.

Hàm duy trì tháo lắp bằng sắt

3.2. Hàm duy trì bằng sắt cố định

Hàm duy trì cố định bằng sắt thì lại hoàn toàn ngược lại với kiểu tháo lắp, chúng sẽ được gắn cố định ở mặt trong của răng cửa và răng nanh bằng composite.

Tất nhiên, có một điều chắc chắn là bạn không thể tự mình tháo được hàm duy trì cố định, chỉ các bác sĩ có chuyên môn mới thực hiện được.

+ Ưu điểm của hàm duy trì cố định bằng sắt:

Quá trình cố định răng được thực hiện liên tục, không bị giãn đoạn trong các trường hợp nếu như bạn quên không dùng, không mang theo như kiểu tháo lắp.

Vì là cố định, nên lực giữ răng sẽ được tốt hơn.

+ Nhược điểm của hàm duy trì cố định bằng sắt:

Vệ sinh răng miệng sẽ khó khăn hơn, bạn phải chải răng một cách cẩn thận tránh thức ăn bị giắt vào hàm duy trì, tích tụ mảng bám.

Vì được cố định bằng composite nên trong một số trường hợp hàm duy trì vẫn bị bung ra, bắt buộc phải đến bác sĩ nha khoa để điều chỉnh lại.

Hàm duy trì cố định bằng sắt

4. Cần đeo hàm duy trì sắt trong bao lâu

Cũng giống như hàm duy trì trong suốt, theo khuyến cáo của bác sĩ nha khoa thì để đảm bảo về mặt hiệu quả bạn cần đeo hàm duy trì sắt tối thiểu là 6 tháng sau khi tháo niềng.

Trên thực tế, thời gian đeo hàm duy trì sắt ở mỗi người vẫn sẽ có sự khác nhau nhất định, chứ không chung một mốc thời gian cụ thể. Có thể chỉ cần đeo hàm duy 6 tháng là đã sở hữu hàm răng đều và đẹp, nhưng cũng có người phải dùng tới 12 tháng.

Nhưng nhìn chung thì thời gian đầu dùng hàm duy trì sắt, bạn sẽ phải đeo liên tục, ít nhất là 22 tiếng/ngày, chỉ tháo ra khi vệ sinh và ăn uống. Càng về sau, khi răng đã được cố định chắc chắn hơn thì thời gian sử dụng trong ngày cũng được giảm xuống.

5. Những lưu ý khi đeo hàm duy trì sắt

Trong suốt quá trình sử dụng hàm duy trì sắt, nhằm đảm bảo về mặt hiệu quả cũng như hạn chế các ảnh hưởng không tốt bạn cần lưu ý tới các vấn đề như vệ sinh răng miệng, tái khám…

5.1. Vệ sinh răng miệng

Dù là đang niềng hay đeo hàm duy trì thì vệ sinh răng miệng vẫn là vấn đề cần được chú trọng tới rất nhiều, đặc biệt là không nên thực hiện một cách qua loa.

Bạn cần giữ thói quen vệ sinh răng miệng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ chỉnh nha, nhất là với những bạn đang dùng hàm duy trì cố định bằng sắt.

Ưu tiên sử dụng bàn chải lông mềm để tránh những tác động không tốt tới bề mặt răng, gây ra hiện tượng mài mòn men răng.

Ngoài ra, bạn nên sử dụng thêm cả nước súc miệng chuyên dụng/nước muối sinh lý, chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước khi vệ sinh răng nướu. Nhờ đó sẽ giúp nâng cao hiệu quả làm sạch răng một cách tối ưu hơn.

Vệ sinh răng miệng

5.2. Tái khám đúng với lịch hẹn của bác sĩ nha khoa

Sau khi tháo niềng hay đúng hơn là khi dùng hàm duy trì, bạn vẫn phải tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ nha khoa. Tất nhiên, tần suất tái khám trong giai đoạn đeo hàm duy trì cũng “dễ thở” hơn rất nhiều so với giai đoạn trước.

Bạn cần tái khám định kỳ để bác sĩ kiểm tra về tình trạng răng một cách tốt nhất, bởi có không ít trường hợp dù đang đeo hàm duy trì nhưng răng vẫn bị chạy.

Như vậy, việc thăm khám đúng lịch hẹn sẽ giúp bác sĩ kiểm soát tốt nhất về sự ổn định của răng sau khi tháo niềng cũng như đảm bảo không có các vấn đề phát sinh nghiêm trọng xảy ra.

5.3. Chăm sóc hàm duy trì

Hàm duy trì nói chung được coi là vật dụng “nhỏ nhưng có võ” giúp bảo vệ kết quả chỉnh nha cuối cùng của bạn.

Chính vì vậy, chúng cũng cần được chăm sóc một cách cẩn thật.

Đối với loại hàm duy trì sắt tháo lắp thì không nên tháo quá nhiều lần trong ngày, chỉ nên tháo khi cần thiết.

Không cọ rửa hay vệ sinh hàm duy trì quá mạnh tay.

Không đựng hàm duy trì trong giấy vệ sinh.

Không để hàm duy trì ở những nơi có nhiệt độ cao hay có tính ăn mòn kim loại.

Đối với hàm duy trì sắt cố định, cần đến ngay phòng khám nha khoa để bác sĩ điều chỉnh lại khi bị bung ra.

Chăm sóc hàm duy trì

5.4. Khắc phục các thói quen xấu

Các thói quen xấu bạn vẫn thường lặp đi lặp lại mỗi ngày, không chỉ tác động không tốt đến hàm duy trì mà còn ảnh hưởng tới kết quả chỉnh nha cuối cùng.

Không dùng răng để mở hay cắn các vật dụng cứng như nắp hộp, bút…

Không được nghiến răng.

Với những thông tin trên, hy vọng rằng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về hàm duy trì bằng sắt. Tuy rằng, hiện tại phần lớn mọi người vẫn thường ưa chuộng loại hàm duy trì bằng nhựa trong suốt hơn, bởi tính thẩm mỹ cao. Nhưng chắc chắn chúng ta không thể phủ nhận được những ưu điểm vượt trội của hàm duy trì sắt. Vậy nên, sau khi tháo niềng bạn có thể cân nhắc đến sự lựa chọn trên.