04/09/2024
Tác giả: Nha khoa paris
Nấm lưỡi là tình trạng rất phổ biến ở mọi đối tượng. Bệnh lý tuy không quá nguy hiểm nhưng gây khó chịu và dễ lan sang cơ quan khác. Vì thế, mỗi người nên trang bị kiến thức cần thiết, nhất là hình ảnh nấm lưỡi ở người lớn và cách điều trị, cũng như phòng ngừa hiệu quả. Cùng Nha khoa Paris tìm hiểu chi tiết hơn ngay sau đây.
Theo bác sĩ nha khoa Đàm Ngọc Trâm, nấm lưỡi hay còn gọi là nấm miệng, bệnh tưa miệng, tưa lưỡi hay lưỡi trắng, là tình trạng mà nấm Candida albicans phát triển trên bề mặt của lưỡi, thường xuất hiện dưới dạng các vết trắng hoặc kem trên lưỡi, có thể kèm theo đỏ hoặc viêm nướu. Tùy vào mức độ nhiễm, người bị có thể cảm thấy đau, khó chịu khi ăn, hoặc cảm giác lưỡi bị sưng và khó nuốt (1).
Nấm lưỡi có thể làm cho việc ăn uống và nuốt trở nên bất tiện và khó chịu. Nếu bạn nghi ngờ mình bị nấm lưỡi, nên thăm khám bác sĩ nha khoa để được chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp. Việc kiểm tra và điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa tình trạng nấm lưỡi lan rộng hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.
Hình ảnh nấm lưỡi ở người lớn sẽ có sự khác nhau tùy vào mức độ bệnh và cơ địa từng người. Nếu nghi ngờ bị nấm miệng, bạn nên quan sát kỹ hình ảnh nấm và đối chiếu với biểu hiện ngay.
Xuất hiện các đốm trắng ở trên bề mặt lưỡi
Các đốm trắng dày đặc trên bề mặt lưỡi
Đau nhức, đỏ rát ở lưỡi gây khó khăn trong việc ăn nhai
Nấm miệng gây phù nề lưỡi, vòm miệng, má
Candida albican có thể xuất hiện ở cả dạng nấm men và sợi nấm
Bệnh viêm lưỡi bản đồ dễ nhận biết với mảng nhẵn, đỏ, lưỡi trắng xung quanh
Nấm Candida albicans luôn hiện diện trong khoang miệng ở trạng thái bình thường vì các vi khuẩn có lợi giúp kiểm soát chúng. Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch suy yếu hoặc sự cân bằng vi sinh vật bị xáo trộn, nấm Candida có thể phát triển mạnh và dẫn đến nấm miệng. Dưới đây là những yếu tố trên đều góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh nấm miệng (2):
– Người sử dụng thuốc: sử dụng prednisolon để điều trị viêm khớp, giảm triệu chứng sưng đau và các phản ứng dị ứng, hoặc điều trị hen suyễn bằng corticosteroid dạng hít hoặc thuốc kháng sinh làm tăng nguy cơ mắc nấm miệng
– Người đang điều trị ung thư: điều trị bằng phương pháp hóa trị và xạ trị có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm nấm miệng
– Những người mắc bệnh bạch cầu, HIV/AIDS: các bệnh này làm tổn hại hoặc phá hủy tế bào hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng
– Người bị đái tháo đường: đặc biệt là những người không kiểm soát tốt đường huyết, hệ miễn dịch suy yếu, dễ mắc các tình trạng viêm nhiễm
– Mắc hội chứng Cushing: nguyên nhân do thuốc, u tuyến yên, u vỏ thượng thận,… thuộc nhóm suy giảm miễn dịch, dễ bị viêm nhiễm
– Hút thuốc: hút thuốc gây khô miệng, giảm lưu thông máu và ức chế hệ miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm nấm ở khoang miệng
– Vệ sinh răng miệng kém: vệ sinh răng miệng không tốt khiến mảng bám tích tụ, cung cấp dinh dưỡng cho nấm phát triển
– Người đeo răng giả nhưng không chăm sóc vệ sinh tốt: đeo răng giả không vừa khít hoặc không vệ sinh kỹ càng dễ dẫn đến trầy xước, tổn thương niêm mạc miệng, tạo điều kiện cho nấm phát triển và gây viêm nhiễm
Khi chẩn đoán nấm lưỡi ở người lớn, bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, tiến hành kiểm tra lâm sàng và yêu cầu một số xét nghiệm. Các xét nghiệm thường được thực hiện là (3):
– Sinh thiết: bác sĩ sẽ lấy một phần nhỏ của vết sưng trên lưỡi để quan sát dưới kính hiển vi
– Nội soi họng: nếu nghi ngờ nấm đã lan xuống thực quản, bác sĩ sẽ sử dụng ống nội soi để kiểm tra họng và lấy mẫu tại vị trí nghi ngờ nhiễm nấm bằng tăm bông để xét nghiệm. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê toa thuốc chống nấm mà không cần nội soi để đánh giá các triệu chứng một cách khách quan hơn
– Chụp X-quang: nấm lưỡi có thể được phát hiện qua thăm khám lâm sàng với các mảng trắng đặc trưng trong miệng. Bác sĩ sẽ sử dụng thiết bị chuyên dụng để chụp X-quang vùng lưỡi bị nhiễm nấm, sau đó lấy mẫu từ vết sưng và gửi đến phòng thí nghiệm để tìm nấm Candida albicans
– Xét nghiệm máu: trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm máu để xác định nguyên nhân gây nấm lưỡi
Nội soi vòm họng có thể phát hiện nấm lưỡi
Nấm lưỡi ở người lớn không phải là bệnh nguy hiểm, tuy nhiên nếu không được phát hiện và điều trị sớm, có thể lan rộng và dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng:
– Tình trạng này rất dễ lan ra toàn bộ khoang miệng, không chỉ giới hạn ở lưỡi mà còn ảnh hưởng đến môi, nướu, niêm mạc má, vòm miệng và amidan, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh răng miệng và gây khó khăn trong điều trị
– Khi nấm miệng lan xuống hệ tiêu hóa, gây đau tức ngực, khó nuốt và thường xuyên nôn khi ăn uống
– Nếu vi khuẩn và nấm tấn công hệ hô hấp, chúng có thể gây ra viêm phổi, viêm phế quản và nghiêm trọng hơn là viêm nấm đa tạng
Tùy mức độ bệnh nấm lưỡi mà có thể áp dụng phương pháp điều trị khác nhau như sử dụng thuốc hoặc dùng mẹo tại nhà. Cụ thể:
Các mẹo tại nhà thường được áp dụng cho trường hợp nấm lưỡi ở mức độ nhẹ, với các đốm trắng nhỏ chỉ xuất hiện trên lưỡi và chưa lan rộng:
– Sử dụng nước muối:
Nước muối sinh lý có khả năng khử khuẩn và sát trùng rất tốt, giúp làm sạch khoang miệng, loại bỏ vi khuẩn, vi nấm và các tác nhân gây hại khác, đồng thời cải thiện tình trạng sưng viêm. Hãy dùng khoảng 10ml dung dịch nước muối 0,9%, thấm nước muối vào gạc rơ lưỡi và nhẹ nhàng vệ sinh lưỡi, thực hiện mỗi ngày khoảng 2 lần.
– Dùng lá trà xanh:
Trà xanh chứa nhiều hoạt chất chống lão hóa và các thành phần có khả năng tiêu diệt vi khuẩn, vi nấm, rất tốt cho người bị nấm lưỡi. Chuẩn bị khoảng 50g lá trà xanh tươi, rửa sạch, đun cùng nước lọc và một ít muối đến khi sôi khoảng 5 phút. Sau đó chắt lấy nước trà, dùng gạc rơ lưỡi thấm vào nước trà và nhẹ nhàng vệ sinh lưỡi.
– Lá hẹ chữa nấm lưỡi:
Lá hẹ có công dụng rất tốt trong việc diệt khuẩn và nấm, đảm bảo an toàn và lành tính, có thể dùng cho cả trẻ nhỏ và người lớn. Để cải thiện tình trạng nấm lưỡi, hãy chuẩn bị khoảng 100g lá hẹ tươi, rửa sạch và xay cùng 50ml nước. Đun sôi hỗn hợp trong 3 phút với lửa nhỏ, chờ nguội rồi lọc lấy dịch chiết. Dùng gạc rơ lưỡi thấm vào dịch chiết lá hẹ và nhẹ nhàng vệ sinh lưỡi và các vị trí bị nấm trong khoang miệng.
Lá hẹ chữa nấm lưỡi
Nếu bệnh nấm lưỡi nghiêm trọng và không thể cải thiện bằng các biện pháp tại nhà, người bệnh nên tìm đến bác sĩ để được tư vấn và sử dụng thuốc bôi hoặc uống.
Dưới đây là một số loại thuốc trị nấm lưỡi phổ biến:
– Miconazole:
Đây là loại thuốc bôi thuộc nhóm imidazole, có khả năng kháng nấm mạnh. Thuốc hoạt động bằng cách ức chế enzyme tham gia tổng hợp ergosterol (một thành phần của màng tế bào vi nấm), từ đó tiêu diệt vi nấm gây hại. Bôi thuốc 2 lần mỗi ngày, khi bệnh đã khỏi, tiếp tục bôi trong một tuần để ngăn ngừa tái phát.
Thuốc bôi Miconazole trị nấm lưỡi
– Fluconazole:
Đây là thuốc uống thuộc nhóm triazole, có khả năng phá hủy màng nấm và ngăn ngừa nấm phát triển. Fluconazole thường được chỉ định cho các trường hợp nấm miệng candida, nấm thực quản, âm đạo,… Liều lượng thông thường cho người lớn là 150mg mỗi ngày, trẻ trên 4 tuổi là 3mg/kg/ngày, và trẻ dưới 4 tuổi cần tham khảo ý kiến bác sĩ.
– Clotrimazole:
Clotrimazole có tác dụng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn và vi nấm trên niêm mạc lưỡi và miệng. Thuốc được điều chế dưới dạng viên ngậm, phù hợp cho người từ 2 tuổi trở lên. Người bệnh ngậm 5 viên mỗi ngày trong vòng 14 ngày, mỗi lần ngậm từ 15 – 30 phút cho đến khi thuốc tan hoàn toàn, không nên nhai hoặc nuốt viên thuốc để đảm bảo hiệu quả.
– Amphotericin B:
Đây là loại thuốc kháng nấm mạnh, ngăn ngừa sự phát triển và tiêu diệt hoàn toàn các loại nấm. Amphotericin B có thể được dùng để bôi lên vùng bị nấm trong khoang miệng hoặc tiêm tĩnh mạch trong trường hợp nấm toàn thân. Liều lượng và cách dùng cần được tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
Để ngăn ngừa tình trạng bị nấm miệng, bạn nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau (4):
– Vệ sinh răng miệng sau mỗi bữa ăn, sau khi uống thuốc, trước khi đi ngủ và khi thức dậy
– Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày và sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng
– Thường xuyên kiểm tra và làm sạch răng giả hàng ngày
– Khám răng miệng thường xuyên để theo dõi tình trạng sức khỏe răng miệng và có biện pháp xử lý kịp thời
– Duy trì chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và kết hợp với việc tập thể dục điều độ để tăng cường hệ miễn dịch
– Phụ nữ dự định mang thai nên điều trị nấm âm đạo trước để tránh lây truyền nấm cho thai nhi trong quá trình mang thai và sinh con
– Không dùng chung đồ dùng cá nhân và tránh tiếp xúc trực tiếp với người bị nấm miệng hoặc các loại nấm khác để tránh lây nhiễm
Duy trì chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về tình trạng nấm lưỡi ở người lớn và giải đáp chi tiết:
Nấm lưỡi ở người lớn có thể lây lan qua đường hôn. Nấm Candida có thể truyền từ người này sang người khác qua tiếp xúc trực tiếp với miệng, lưỡi và nước bọt. Vì vậy, nếu một người bị nhiễm nấm lưỡi, việc hôn có thể lây lan nấm cho người khác. Để ngăn ngừa lây lan, người bệnh nên tránh hôn hoặc chia sẻ đồ dùng cá nhân như bàn chải đánh răng, ly uống nước trong thời gian bị nhiễm nấm.
Trẻ em hoàn toàn có thể bị nấm lưỡi như người lớn. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thậm chí còn có nguy cơ cao hơn do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Nấm lưỡi ở trẻ em thường xuất hiện dưới dạng các mảng trắng trên lưỡi và niêm mạc miệng, gây khó chịu và đau khi ăn uống. Việc điều trị nấm lưỡi ở trẻ em cần được thực hiện kịp thời để tránh các biến chứng và lan rộng.
Phương pháp điều trị tại nhà cho bệnh nấm lưỡi ở người lớn bao gồm:
– Thực hiện vệ sinh lưỡi nhẹ nhàng bằng cách thấm nước muối vào gạc và lau lưỡi 2 lần mỗi ngày
– Đun sôi 50g lá trà xanh với nước và ít muối, dùng gạc thấm nước trà và lau lưỡi
– Xay 100g lá hẹ tươi với 50ml nước, đun sôi 3 phút, lọc lấy dịch chiết, thấm gạc và lau lưỡi.
– Ăn sữa chua không đường hàng ngày để cân bằng vi khuẩn tự nhiên
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về hình ảnh nấm lưỡi ở người lớn. Liên hệ với https://nhakhoaparis.vn/ để đặt lịch thăm khám định kỳ cho mình nhé.
Tiến sĩ - Bác sĩ nha khoa Đàm Ngọc Trâm
Đã kiểm duyệt nội dung
Tiến sĩ - Bác sĩ nha khoa Đàm Ngọc Trâm Phó trưởng Bộ môn Phục hình Răng Hàm Mặt tại Viện đào tạo răng hàm mặt – Đại học Y Hà Nội. Tiến sĩ, Bác sĩ Đàm Ngọc Trâm. Giám đốc Hệ thống chuỗi Nha khoa Paris. Bác sĩ nổi danh với hơn 20 năm kinh nghiệm, đảm nhiệm cả vai trò giảng dạy, quản lý và trực tiếp điều trị.
Nhập thông tin của bạn
×