5 bước đánh răng đúng cách cho người lớn và trẻ em

Các bác sĩ nha khoa khuyến cáo nên đánh răng khoảng 2 – 3 lần/ngày sau bữa ăn chính. Tuy nhiên, đánh răng đúng số lần thôi là chưa đủ, cần nắm được cách đánh răng đúng cách cho người lớn và trẻ em để làm sạch hiệu quả, ngăn ngừa các bệnh lý răng miệng. Tiến sĩ, bác sĩ nha khoa Đàm Ngọc Trâm (Giám đốc hệ thống Nha Khoa Paris) sẽ hướng dẫn chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Vai trò quan trọng của đánh răng đúng cách?

Đánh răng đúng cách không chỉ đảm bảo hàm răng khỏe mạnh mà còn có thể ngăn ngừa nhiều bệnh lý khác liên quan đến hệ hô hấp và tiêu hóa. Khi tuân thủ các bước hướng dẫn đánh răng đúng cách, bạn sẽ dễ dàng loại bỏ được các mảng bám thức ăn trên bề mặt ngoài, trong và cả ở kẽ răng.

Không chỉ vậy, việc chải răng đúng cách còn đem lại những tác dụng nổi bật như:

– Làm sạch mảng bám, cặn thức ăn ở tất cả các kẽ ngách trên hàm răng.

– Loại bỏ vi khuẩn gây mùi trong khoang miệng, giúp hơi thở thơm mát lâu dài và bạn hoàn toàn có thể tự tin hơn khi giao tiếp với mọi người xung quanh.

– Không gây tổn thương mô nướu cũng như men răng trong quá trình chải răng.

– Ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây hại, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý về răng miệng như sâu răng, viêm nha chu, viêm nướu, mòn cổ răng, viêm tủy….

– Lưỡi được vệ sinh sạch sẽ, giúp cho các hạt vị giác không bị cản trở hoạt động. Nhờ vậy, bạn sẽ cảm nhận thức ăn tốt hơn.

– Dễ dàng loại bỏ những mảng bám ố vàng do thực phẩm bám lại, giúp bạn sở hữu hàm răng trắng sáng.

Lợi ích của đánh răng đúng cách

2. Thời gian đánh răng như thế nào là đúng cách?

Muốn có hàm răng chắc khỏe, bạn nên chải răng 2 – 3 lần/ngày, mỗi lần khoảng 2 – 3 phút. Đối với trẻ em, bạn có thể bắt đầu chải răng cho bé từ 6 tháng tuổi và hướng dẫn bé tự đánh răng khi lên 3 tuổi.

2.1. Mấy tuổi nên bắt đầu cho bé tập đánh răng?

Đối với vấn đề trên, bác sĩ nha khoa Đàm Ngọc Trâm cho biết: “Bạn nên đánh răng cho bé khi bé bắt đầu được 6 tháng tuổi. Đây là thời điểm những chiếc răng sữa đầu tiên mọc lên. Khi răng, nướu được vệ sinh sạch sẽ, sức khỏe răng miệng của trẻ sẽ được đảm bảo.”

Bạn có thể sử dụng miếng vải mềm, ẩm, gạc rơ lưỡi hoặc bàn chải chuyên dụng dành cho bé để làm sạch răng, nướu của trẻ 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và tối.

Với những trẻ dưới 18 tháng tuổi, bạn chỉ nên vệ sinh răng miệng của trẻ với nước sạch. Khi trẻ lớn hơn, bạn có thể sử dụng kem đánh răng dành riêng cho bé để nâng cao hiệu quả làm sạch.

Tới khi bé được 3 tuổi, bạn có thể bắt đầu hướng dẫn trẻ tự chải răng để rèn ý thức vệ sinh răng miệng ngay từ khi còn bé. Tuy nhiên, bạn vẫn cần quan sát và chỉ dẫn để đảm bảo trẻ thực hiện đúng cách.

Khi nào thì cho trẻ đánh răng

2.2. Nên đánh răng ngày mấy lần?

Để việc vệ sinh răng miệng phát huy tác dụng tốt nhất, bạn nên chải răng ít nhất 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng và buổi tối. Ngoài ra, bạn cũng có thể tăng cường chải răng thêm 1 lần trong ngày sau bữa ăn khoảng 30 phút.

Hai thời điểm đánh răng quan trọng nhất trong ngày là sau khi thức dậy và trước khi đi ngủ:

– Đánh răng sau khi thức dậy: Khi ngủ, quá trình tiết nước bọt ở khoang miệng sẽ bị chậm lại khiến cho vi khuẩn gây hại có điều kiện thuận lợi để phát triển và hơi thở có mùi khó chịu. Việc đánh răng khi đó sẽ loại bỏ mảng bám, vi khuẩn gây hại trên răng và kích thích tuyến nước bọt hoạt động hiệu quả. Nhờ vậy, bạn có thể tự tin với một hơi thở thơm mát.

– Đánh răng trước khi đi ngủ: Đây là một thói quen bạn cần duy trì hàng ngày để răng miệng sạch sẽ trong khoảng thời gian dài khi ngủ. Như những thông tin chúng tôi đã chia sẻ, lưu lượng và tốc độ tiết nước bọt đều bị giảm đi đáng kể lúc bạn ngủ. Do đó, nếu bạn không chải răng thì nguy cơ mắc các bệnh lý như sâu răng, viêm nướu… chắc chắn sẽ cao hơn. Theo một nghiên cứu được đăng trên tạp chí nha khoa Hoa Kỳ, những người không đánh răng trước khi đi ngủ dễ mắc bệnh lý răng miệng hơn gấp 2 lần so với người chải răng thường xuyên.

Nếu như bạn đánh răng sau bữa ăn thì cần đợi khoảng 30 phút. Đây là khoảng thời gian vừa đủ nước bọt tiết ra để trung hòa axit đang tăng lên trong khoang miệng sau khi ăn. Nếu như bạn chải răng quá sớm thì có thể khiến cho men răng bị tổn thương hoặc mài mòn.

2.3. Thời gian chải răng bao lâu mới đúng

Để có được một hàm răng chắc khỏe, bạn nên chải răng đúng cách với mỗi lần khoảng 2 – 3 phút hoặc có thể lâu hơn đối với trẻ em. Vì nếu bạn chải cho bé, thao tác thực hiện sẽ khó hơn so với tự chải cho mình. Với các bé tự chải răng, thao tác cũng chậm hơn người lớn nên thời gian mỗi lần đánh răng thường rơi vào khoảng 3 – 5 phút.

Trên thực tế, có không ít người chải răng chưa đầy 1 phút. Ngay thời điểm đó không có vấn đề gì xảy ra, tuy nhiên về lâu dài sẽ để lại nhiều hệ lụy. Bởi bàn chải không đủ thời gian để làm sạch mảng bám, khiến cho vi khuẩn dễ dàng phát triển và kéo theo nhiều bệnh lý nguy hiểm như mòn cổ răng, viêm tủy…

Ngược lại, trong trường hợp bạn chải răng quá lâu, lớp men răng bên ngoài sẽ dần bị bào mòn. Khi đó, bạn sẽ phải đối mặt với tình trạng ê buốt kéo dài, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày.

3. 5 bước chải răng đúng cách cho người lớn và trẻ em

Bên cạnh việc vệ sinh răng thường xuyên và đủ thời gian quy định, bạn cũng cần nắm rõ được cách đánh răng đúng cách cho người lớn và trẻ em. Cụ thể như sau:

3.1. Các bước đánh răng cho trẻ

Dưới đây là 5 bước chải răng đúng cách cho trẻ em mà các bạn có thể tham khảo:

Bước 1: Rửa sạch bàn chải của nhẹ rồi lấy một lượng kem đánh răng nhỏ bằng hạt gạo.

Bước 2: Cho trẻ súc miệng bằng nước sạch trước.

Bước 3: Lấy bàn chải để vệ sinh mặt ngoài của răng. Sau đó, bạn chải đều tay từ hàm trên đến hàm dưới theo chiều dọc hoặc đường tròn.

Bước 4: Chải mặt trong của hàm một cách cẩn thận để loại bỏ mảng bám và cặn thức ăn thừa còn sót lại.

Bước 5: Làm sạch lưỡi bằng mặt sau của bàn chải và kéo từ trong ra ngoài rồi hướng dẫn trẻ súc miệng bằng nước sạch để loại bỏ hết kem đánh răng trong miệng.

Lưu ý: Cha mẹ nên dặn bé nhổ bọt kem ra ngoài vì trẻ dễ nuốt vào theo thói quen. Sau đó, hướng dẫn trẻ rửa sạch bàn chải rồi cắm phần lông hướng lên trên.

Trẻ cần chải răng dưới sự giám sát của phụ huynh

3.2. Cách đánh răng đúng cách cho người lớn

Bạn nên đánh răng một cách nhẹ nhàng, không sử dụng lực quá mạnh bởi có thể gây tổn thương tới răng, nướu. Mỗi lần, bạn cần chải răng trong ít nhất 2 phút để bàn chải có đủ thời gian làm sạch khoang miệng. Ngoài ra, bạn chỉ nên đánh răng sau khi ăn khoảng 30 phút nhằm tránh gây ảnh hưởng xấu cho men răng.

Quy trình đánh răng đúng cách ở người lớn cụ thể như sau:

Bước 1: Súc miệng bằng nước sạch và rửa thật sạch lông và bề mặt của bàn chải. Sau đó lấy một lượng kem đánh răng vừa đủ cho lên lông bàn chải.

Bước 2: Hướng bàn chải đánh răng chếch 1 góc khoảng 45 độ so với đường viền nướu. Bắt đầu chải mặt ngoài trước với khoảng cách từ 2 – 3 răng. Bạn có thể đánh theo chiều dọc hoặc đường tròn để lông bàn chải có thể tiếp cận vào từng kẽ răng và làm sạch được hết cặn thức ăn thừa còn bám lại trên răng.

Bước 3: Chải mặt trong của hàm răng nhẹ nhàng tương tự như mặt ngoài bằng cách xoay tròn bàn chải. Đặt bàn chải song song với mặt nhai của răng và đưa bàn chải từ trong ra ngoài khoảng 10 lần.

Bước 4: Sử dụng mặt sau của bàn chải đánh răng hoặc dụng cụ cạo lưỡi chuyên dụng để vệ sinh lưỡi. Đây là bước quan trọng trong quá trình chải răng hàng ngày bởi lưỡi có chứa rất nhiều mảng bám, tế bào chết và cặn thức ăn thừa.

Bước 5: Súc miệng với nước để làm sạch kem đánh răng trong khoang miệng.

Làm sạch toàn bộ các răng

4. Hình ảnh cách đánh răng đúng cách cho người lớn và trẻ em

Để bạn có thể dễ dàng hình dung quy trình đánh răng đúng cách, chúng tôi cung cấp một số hình ảnh dưới đây:

Các bước đánh răng

Hình ảnh đánh răng

5. Những lưu ý cần nhớ khi chải răng

Để răng nướu luôn chắc khỏe, bạn nên chọn bàn chải phù hợp, không chải răng quá nhanh, quá mạnh và vệ sinh lưỡi sau khi chải răng.

5.1. Chọn lựa bàn chải đánh răng phù hợp với bản thân

Bạn nên lựa chọn bàn chải đánh răng có lông mềm với độ đàn hồi tốt và độ cứng vừa phải. Có như vậy, chúng mới làm sạch được những cặn thức ăn hay mảng bám cứng đầu còn sót lại trong kẽ răng. Tuy nhiên, bạn cũng không nên chọn bàn chải có lông quá mềm bởi sẽ gây nhiều khó khăn trong quá trình vệ sinh răng miệng.

Trong trường hợp đang chỉnh nha, bạn nên sử dụng thêm bàn chải kẽ. Đây là loại bàn chải được thiết kế đặc biệt để làm sạch kẽ giữa các răng và mắc cài – những vị trí mà bàn chải thông thường không thể tiếp cận tới được.

5.2. Không chải răng quá nhanh và quá mạnh

Về bản chất, nướu và chân răng là những vị trí rất nhạy cảm, dễ bị tổn thương. Khi chúng bị trầy xước sẽ tạo cơ hội thuận lợi để vi khuẩn cùng các tác nhân khác xâm nhập và gây viêm nhiễm.

Do vậy, nguyên tắc mà bạn cần nhớ khi vệ sinh răng miệng là chải nhẹ nhàng và không sử dụng lực mạnh. Ngoài ra, bạn hãy làm sạch nhẹ nhàng, chậm rãi từng kẽ chân răng và dọc theo nướu răng để đảm bảo loại bỏ sạch sẽ từng mảng bám và vụn thức ăn nhỏ nhất.

Vệ sinh răng miệng đúng cách

Đăng ký chuyên gia tư vấn ngay hôm nay

5.3. Cách lựa chọn kem đánh răng

Nên lựa chọn các loại kem đánh răng có dấu chứng nhận của Hiệp Hội Nha Khoa Hoa Kỳ (ADA). Đây là những sản phẩm được chứng minh về mức độ an toàn và đạt hiệu quả làm sạch. Một số nhãn hiệu kem đánh răng không kê đơn được ADA chấp thuận:

– Colgate Cavity Protection Great Regular Flavor Fluoride

– AloeSense

– Arm & Hammer Dental Care Advance Cleaning Mint Toothpaste

– Colgate Cavity Protection

– Colgate Kids Toothpaste Pump

– Colgate® Total Advanced Deep Clean Toothpaste (1)

– Kem đánh răng Aquafresh Big Teeth cho trẻ em từ 6 tuổi

Ngoài ra, bạn cần lựa chọn kem đánh răng đáp ứng các tiêu chí sau:

– Có đủ hàm lượng flour cần thiết. Khoảng 1350 đến 1500 ppm fluor đối với người lớn và 1000ppm đối với trẻ nhỏ trên 6 tuổi để củng cố men răng, giúp răng chắc khoẻ.

– Chọn kem đánh răng có độ mài mòn răng ở mức cho phép. Theo ADA, các loại kem đánh răng có chỉ số mài mòn răng 250 RDA đều được coi là an toàn. Ngoài ra, nên chọn sản phẩm làm trắng răng có chứa các chất mài mòn nhẹ như silica hoặc baking soda (2).

– Nên chọn kem đánh răng có chứa các thành phần như kali nitrat, arginine hoặc strontium chloride giúp giảm ê buốt hiệu quả.

– Lưu ý về độ tuổi sử dụng in trên bao bì sản phẩm

– Lựa chọn kem đánh răng ít bọt để bảo vệ nướu của trẻ.

Một số sản phẩm kem đánh răng dành riêng cho trẻ: Kem đánh răng hữu cơ Urtekram, kem đánh răng Chicco, kem đánh răng Kodomo…

5.4. Nên cạo lưỡi sau khi đánh răng

Lưỡi là một trong những bộ phận tiếp xúc nhiều nhất với thức ăn trước khi đi xuống hệ tiêu hóa. Do đó, axit, cặn thức ăn có thể dễ dàng lưu lại bề mặt lưỡi nếu lưỡi không được vệ sinh sạch sẽ. Điều đó tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn, nấm ký sinh phát triển gây bệnh. Do đó, sau khi chải răng, bạn đừng quên vệ sinh lưỡi để đảm bảo sức khỏe răng miệng.

Cạo lưỡi giúp loại bỏ vi khuẩn gây hôi miệng

5.5. Hãy nhớ súc miệng để loại bỏ vi khuẩn

Sau khi chải răng và vệ sinh bằng chỉ nha khoa, đừng quên bước cuối cùng là dùng nước súc miệng. Bước này giúp loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn, mảng bám, giữ cho hơi thở thơm mát và ngăn ngừa các bệnh lý răng miệng.

6. Những sai lầm phổ biến khi đánh răng cho người lớn và trẻ em

Một số sai lầm cần tránh khi đánh răng hàng ngày:

– Không thay bàn chải định kỳ. Các nha sĩ khuyến cáo nên thay bàn chải 3 – 4 tháng/lần.

– Chải răng quá nhanh, thời gian tối thiểu cho một lần đánh răng là 2 phút.

– Chải răng ngay sau khi ăn. Hãy đợi ít nhất 30 phút sau ăn mới đánh răng.

– Không vệ sinh lưỡi. Lưỡi là nơi tích tụ nhiều mảng bám và vi khuẩn, là nguyên nhân chính gây ra hôi miệng. Vì vậy, hãy sử dụng dụng cụ để cạo lưỡi ít nhất 1 lần/ngày.

7. Các câu hỏi thường gặp

7.1. Cần thay bàn chải đánh răng bao lâu một lần?

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (ADA), bạn nên thay bàn chải đánh răng sau mỗi 3 – 4 tháng bởi bàn chải tích tụ nhiều vi khuẩn sau một thời gian sử dụng. Nếu tiếp tục sử dụng có thể làm tăng nguy cơ sâu răng và các bệnh về nướu (3).

Nên thay bàn chải cũ 3 – 4 tháng/lần

7.2. Nên đánh răng trước hay sau khi ăn sáng?

Theo khuyến cáo của các chuyên gia nha khoa, nên đánh răng trước khi ăn sáng sẽ tốt cho men răng và bảo vệ răng trước sự mài mòn của axit trong thức ăn.

7.3. Trẻ em có nên sử dụng bàn chải điện không?

Tổ chức Y tế Nha khoa Anh khuyến khích cha mẹ sử dụng bàn chải điện cho trẻ từ 2 – 3 tuổi trở lên nhưng cần có sự giám sát từ phía phụ huynh.

7.4. Trẻ em có dùng được chỉ nha khoa không?

Trẻ em có thể sử dụng chỉ nha khoa ở bất kỳ độ tuổi nào khi răng sữa bắt đầu mọc. Chỉ cần bé sẵn sàng hợp tác và thực hiện dưới sự giám sát của người lớn (4).

7.5. Nên chọn loại chỉ nha khoa nào?

Các tiêu chí lựa chọn chỉ nha khoa dành cho người lớn và trẻ em như sau:

– Đối với trẻ em, cha mẹ có thể bắt đầu sử dụng chỉ nha khoa mỏng mềm dành riêng cho trẻ em. Tuyệt đối không dùng chỉ nha khoa điện cho trẻ.

– Đối với người lớn, nên chọn chỉ nha khoa được làm từ chất liệu PTFE (Polytetrafluoroethylene), có độ dai chắc, mềm mịn, tránh tình trạng chỉ bị tơ xước. Một số thương hiệu chỉ nha khoa PTFE phổ biến như: Oral-B Ultra Floss, GUM Expanding Floss, Crest Glide Floss.

Chỉ nha khoa PTFE Dentana

7.6. Có nên dùng kem đánh răng than hoạt tính?

Tạp chí của Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (FADA) có đăng bài vào tháng 9/2017 khẳng định kem đánh răng than hoạt tính không đạt hiệu quả chăm sóc răng miệng như nhiều người kỳ vọng. Thậm chí, chúng còn có thể gây mòn men răng, khiến răng nhạy cảm hơn (5).

Mong rằng các thông tin mà chúng tôi chia sẻ trên đây đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về cách đánh răng đúng cách để trắng răng và ngăn ngừa bệnh lý. Chỉ cần thực hiện cẩn thận, chắc chắn bạn sẽ sở hữu một hàm răng trắng sáng và khỏe mạnh.