Sưng nướu răng: Nguyên nhân, tác hại và cách điều trị

Sưng nướu răng là tình trạng nướu tấy đỏ, sưng phù khiến người bệnh đau nhức, khó chịu, khó ăn uống… Để phòng ngừa nướu bị sưng chúng ta cần vệ sinh răng miệng sạch sẽ, thay đổi chế độ ăn uống, hạn chế ăn đồ ngọt, không hút thuốc lá và khám nha sĩ định kỳ.

1. Nguyên nhân gây sưng nướu răng

Viêm nướu được xem là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến sưng nướu răng. Ngoài ra, nướu bị sưng cũng có thể do ảnh hưởng của thai kỳ hoặc dấu hiệu của một số tình trạng răng miệng như mọc răng khôn, tổn thương nướu…

1.1. Viêm nướu

Viêm nướu (viêm lợi) là tình trạng mô nướu xung quanh răng bị nhiễm trùng, gây sưng, đau và chảy máu nướu.

Nguyên nhân gây viêm nướu thường do mảng bám tích tụ quá nhiều, vôi hóa thành cao răng. Nếu không được làm sạch kịp thời, vi khuẩn bám trên cao răng sẽ phát triển trong khoang miệng và tấn công nướu gây nhiễm trùng, khiến nướu sưng đỏ.

Viêm nướu là một trong những nguyên nhân chính gây sưng nướu răng

1.2. Mang thai

Khi mang thai, sự thay đổi nội tiết tố estrogen và progesterone trong cơ thể mẹ bầu có thể tác động đến hệ thống miễn dịch, đồng thời làm tăng lưu lượng máu tới nướu khiến cho nướu nhạy cảm, dễ bị sưng, viêm, chảy máu hơn thông thường.

1.3. Mọc răng khôn

Vì răng khôn thường không có đủ không gian để phát triển nên khi mọc, chúng sẽ chèn ép các răng khác khiến nướu bị suy yếu, gây ra tình trạng sưng nướu răng kèm cảm giác đau đớn, khó chịu.

Bên cạnh đó, răng khôn mọc cũng có thể tạo ra một khoảng trống nhỏ với răng số 7, khiến mảng bám, vi khuẩn dễ tích tụ tại đây. Nếu không được làm sạch đúng cách, chúng có thể dẫn đến viêm hay sưng nướu răng.

1.4. Tổn thương lợi

Những vết trầy xước nhỏ ở lợi cũng có thể là nguyên nhân của tình trạng sưng nướu răng. Nếu hàng ngày bạn đánh răng quá mạnh hoặc sử dụng bàn chải lông cứng thì có thể khiến nướu bị tổn thương. Nướu cũng trở nên nhạy cảm và dễ bị viêm nhiễm, sưng đau hơn.

Một số tổn thương nướu có thể khiến nướu bị sưng đau

2. Tác hại của sưng nướu răng

Sưng nướu không chỉ là một vấn đề răng miệng phổ biến mà còn có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe toàn diện của cơ thể.

Theo bác sĩ Nguyễn Hải Nam (Nha khoa Paris chi nhánh Hà Nội) chia sẻ: “Nếu không được chữa trị đúng cách, sưng nướu răng không chỉ mang đến cảm giác đau nhức và khó chịu mà nó còn có thể gây mất răng, dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm hay tăng nguy cơ sinh non, nhẹ cân ở thai nhi”

2.1. Đau nhức và khó chịu

Khi bị sưng nướu răng, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức, khó chịu, nặng mặt khi cử động miệng do nướu bị vi khuẩn tấn công, gây nhiễm trùng.

Nướu bị sưng cũng có thể làm cho răng lung lay, nhạy cảm hơn bình thường, cản trở không nhỏ đến hoạt động thường ngày của người bệnh.

Đặc biệt nếu tình trạng sưng nướu không được xử lý kịp thời, khiến nhiễm trùng lây lan sang các cơ quan khác thì bệnh có thể gây ra các vấn đề răng miệng nguy hiểm như tiêu xương, mất răng…

2.2. Khó ăn và khó nói

Chính cảm giác đau nhức khó chịu khi sưng nướu răng khiến bạn cảm thấy việc ăn uống và nói chuyện khó khăn hơn, nhất là khi nhai nuốt thức ăn.

Do vậy, trong thời gian bị sưng nướu hãy bổ sung những loại thực phẩm mềm, lỏng, dễ tiêu để tránh kích ứng nướu.

Nướu sưng đau khiến người bệnh khó ăn và khó nói

2.3. Tăng nguy cơ sinh non, nhẹ cân ở thai nhi

Do sưng nướu răng gây ra cảm giác đau đớn, khó chịu, khó nhai nuốt thức ăn nên nếu tình trạng này kéo dài ở phụ nữ mang thai sẽ khiến mẹ và bé bị thiếu chất dinh dưỡng, tăng nguy cơ sinh non, thiếu cân.

2.4. Các bệnh lý răng miệng khác

Nướu răng bị sưng có thể khiến vi khuẩn và mảng bám tích tụ nhiều hơn, gây ra hôi miệng, nấm lưỡi, sâu răng… Vậy nên, làm sạch răng nướu đúng cách rất cần thiết để phòng ngừa các bệnh lý răng miệng.

3. Phương pháp điều trị sưng nướu răng

Phương pháp điều trị sưng nướu răng sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng sưng nướu của bạn. Thông thường, các nha sĩ sẽ hướng dẫn vệ sinh răng miệng đúng cách, kê kháng sinh, giảm đau nếu tình trạng bệnh nhẹ và phẫu thuật nếu sưng nướu răng nghiêm trọng.

3.1. Vệ sinh răng miệng đúng chuẩn

Dưới đây là những bước cơ bản để vệ sinh răng miệng đúng chuẩn :

– Sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước để làm sạch kẽ răng, loại bỏ vi khuẩn, cặn thức ăn và giữ cho khoảng cách giữa các răng được sạch sẽ

– Đánh răng với bàn chải có độ cứng phù hợp, nên đánh theo chiều dọc từ trên xuống dưới, từ cổ răng xuống chân răng vì nếu đánh răng theo chiều ngang có thể làm trầy xước men răng và gây tổn thương cho nướu.

– Sử dụng kem đánh răng chứa Fluoride giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn trong miệng và giúp bảo vệ men răng.

– Sử dụng nước súc miệng phù hợp để loại bỏ mảng bám, vi khuẩn còn sót lại giữa các kẽ răng hay lưỡi, nướu.

Khi vệ sinh răng miệng, bạn nên lưu ý một số điểm dưới đây:

– Đánh răng nhẹ nhàng, không đánh răng quá mạnh vì có thể gây tổn thương nướu.

– Tránh sử dụng nước súc miệng quá thường xuyên hoặc loại có tính diệt khuẩn mạnh vì có thể tiêu diệt cả những lợi khuẩn trong miệng, khiến hại khuẩn phát triển mạnh mẽ hơn.

– Súc miệng bằng nước lọc sau khi ăn uống, đặc biệt là đồ có chứa nhiều đường, dầu mỡ, tinh bột, chất kích thích…

Dùng chỉ nha khoa làm sạch kẽ răng giúp phòng ngừa sưng nướu răng

3.2. Sử dụng thuốc kháng sinh và giảm đau điều trị sưng nướu răng

Khi bị nhiễm trùng nặng hoặc sưng nướu răng do vi khuẩn, các nha sĩ sẽ chỉ định bạn dùng kháng sinh và giảm đau để điều trị.

Các loại kháng sinh thường được dùng gồm:

– Amoxicillin: Đây là một loại kháng sinh thuộc nhóm penicillin, thường được chỉ định trong điều trị nhiễm trùng răng miệng do vi khuẩn

– Metronidazol: Có công dụng ngăn chặn sự phát triển của một số vi khuẩn và ký sinh trùng từ đó điều trị sưng nướu răng

– Doxycycline: Đây là một loại kháng sinh thuộc nhóm tetracycline, có khả năng tiêu diệt ký sinh trùng, chống viêm nhiễm hoặc ngăn chặn sự phát triển của các virus, nấm nên nó thường được chỉ định điều trị các trường hợp nhiễm trùng nha khoa và viêm nướu răng.

Trong trường hợp sưng nướu khiến người bệnh đau đớn, khó chịu, nha sĩ có thể sẽ kê thêm giảm đau như Paracetamol, Ibuprofen hoặc Aspirin với liều lượng phù hợp.

Người bệnh lưu ý, chỉ được phép sử dụng kháng sinh và giảm đau khi có sự chỉ định cũng như hướng dẫn của nha sĩ về liều lượng, thời gian để mang lại hiệu quả cao nhất, tránh tác dụng phụ xảy ra.

3.3. Phẫu thuật nếu sưng nướu răng nghiêm trọng

Nếu tình trạng sưng nướu nặng, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm nướu mãn tính, rụng răng, nhiễm trùng máu, phù mặt… hoặc bệnh không thể giải quyết bằng các phương pháp điều trị thông thường thì nha sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật.

Điển hình trong trường hợp viêm nướu dẫn đến viêm nha chu nặng, bác sĩ nha khoa sẽ chỉ định một trong các phương pháp phẫu thuật sau:

– Phẫu thuật loại bỏ túi nha chu: Bởi vì túi nha chu là nơi cư trú của nhiều vi khuẩn, có thể khiến cho quá trình tiêu xương diễn ra nhanh hơn nên các nha sĩ sẽ phẫu thuật để làm giảm độ sâu của túi

– Phẫu thuật tái tạo mô: Được áp dụng khi mô xương nâng đỡ có khả năng bị phá hủy

– Phẫu thuật ghép mô mềm: Nếu viêm nha chu gây tụt nướu, nha sĩ sẽ tiến hành ghép mô mềm để nướu của bạn được phục hồi tốt nhất cũng như phòng ngừa tình trạng tụt nướu sau này.

Các bạn lưu ý, nên chọn phòng khám nha uy tín, chất lượng cùng đội ngũ nha sĩ giàu kinh nghiệm để việc phẫu thuật đạt hiệu quả cao nhất, tránh rủi ro và tác dụng phụ xảy ra.

Cùng với đó, hãy tuân thủ theo hướng dẫn chăm sóc mà nha sĩ đưa ra cho bạn cũng như hạn chế hoạt động vùng nướu răng vừa phẫu thuật. Việc này giúp đảm bảo rằng vùng nướu răng được phục hồi nhanh chóng và đạt được kết quả tối ưu.

Nếu viêm nướu dẫn đến viêm nha chu nặng, nha sĩ sẽ yêu cầu phẫu thuật để điều trị

4. Phòng ngừa sưng nướu răng

Để phòng ngừa sưng nướu răng, bạn nên chăm sóc răng miệng đúng cách, hạn chế sử dụng thuốc lá, đồ uống có gas, thay đổi chế độ dinh dưỡng và đặc biệt là kiểm tra sức khỏe răng miệng định kỳ.

4.1. Chăm sóc răng miệng đúng cách

Đây luôn là việc được các nha sĩ khuyến khích nên thực hiện để phòng ngừa các bệnh lý răng miệng, bao gồm cả sưng nướu răng.

Để chăm sóc răng miệng đúng cách, bạn nên:

– Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày: Theo khuyến cáo của Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (American Dental Association) để đảm bảo răng miệng được vệ sinh đầy đủ, bạn nên đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày, một lần vào buổi sáng và một lần trước khi đi ngủ. Thời gian đánh trung bình khoảng 2 phút/lần.

– Sử dụng kem đánh răng có chứa fluoride: Fluoride sẽ tạo thành một lớp vỏ bảo vệ quanh răng giúp ngăn ngừa sự tấn công của axit và vi khuẩn trong miệng.

– Sử dụng chỉ nha khoa: Có tác dụng loại bỏ thức ăn và vi khuẩn ở những vị trí bàn chải đánh răng khó chạm đến, từ đó ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn gây sưng nướu răng.

– Sử dụng nước súc miệng: Nước súc miệng giúp loại bỏ mảng bám, các chất kích thích và vi khuẩn gây sưng nướu
.
– Sử dụng bàn chải phù hợp: Bạn nên chọn bàn chải lông mềm, không gây kích ứng nướu và thay bàn chải 3 tháng/lần

– Không sử dụng chung vật dụng cá nhân với người khác: Không dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu, ống hút… để ngăn ngừa các bệnh răng miệng

4.2. Hạn chế sử dụng sản phẩm chứa chất tẩy trắng mạnh

Một số chất tẩy trắng như peroxide hoặc carbamide peroxide trong sản phẩm tẩy trắng răng có thể làm giảm độ cứng của men răng và khiến răng nhạy cảm hơn. Nếu sử dụng các sản phẩm tẩy trắng răng có nồng độ cao quá thường xuyên, chúng cũng có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến nướu và mô xung quanh răng.

Vậy nên, hãy hạn chế sử dụng sản phẩm tẩy răng chứa chất tẩy mạnh để phòng ngừa sưng nướu răng. Khi cần tẩy trắng răng, bạn hãy đến gặp nha sĩ để nhận lời khuyên phù hợp.

Hạn chế sử dụng sản phẩm tẩy trắng răng nồng độ cao để phòng ngừa tổn thương nướu

4.3. Hạn chế sử dụng thuốc lá và đồ uống có gas

Thuốc lá có chứa nicotine – chất kích thích mạnh có thể làm giảm lưu lượng máu đến nướu và các mô mềm khác trong miệng. Khi lượng máu giảm, nướu sẽ dễ bị tổn thương và nhiễm vi khuẩn hơn, dẫn đến các vấn đề về răng miệng, bao gồm cả sưng nướu răng.

Bên cạnh đó, các loại đồ uống như nước ngọt chứa gas, bia, rượu… đều chứa các chất kích thích cùng các thành phần hóa học khác có thể gây kích ứng cho nướu và các mô mềm khác trong miệng. Những loại đồ uống này có thể khiến nướu của bạn sưng lên, đỏ và đau nhức.

Chính vì thế, bạn hãy tránh xa thuốc lá và đồ uống có gas, chất kích thích… để phòng ngừa sưng nướu răng hiệu quả.

4.4. Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học

Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, lành mạnh có thể phòng chống sưng nướu răng, bằng cách:

– Ăn nhiều rau xanh, trái cây: Giúp bổ sung vitamin và khoáng chất cho cơ thể khỏe mạnh, tăng cường đề kháng từ đó giảm nguy cơ vi khuẩn tấn công gây bệnh.

– Ăn nhiều đạm: Đạm là một thành phần quan trọng trong việc xây dựng mô cơ và tế bào mới. Ăn nhiều đạm giúp tái tạo và phục hồi các mô trong cơ thể, bao gồm các mô trong miệng và nướu giúp nướu khỏe mạnh hơn.

– Hạn chế ăn đồ chiên rán, dầu mỡ: Những loại đồ ăn này có thể kích thích sự phát triển của vi khuẩn trong miệng, gây ra sự viêm nhiễm và sưng nướu răng, nên hãy hạn chế tiêu thụ để giúp nướu khỏe mạnh hơn.

– Tránh thực phẩm có đường: Đường tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, vậy nên hạn chế thực phẩm có đường sẽ giúp kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn trong miệng, nhờ đó giảm nguy cơ sưng nướu răng cũng như phòng ngừa các bệnh lý răng miệng khác.

– Hạn chế đồ ăn cay nóng: Các loại đồ ăn cay nóng thường chứa nhiều hỗn hợp gia vị như tiêu, ớt, tỏi, hành, gừng… Khi ăn, chúng có thể bám vào răng và nướu, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn và mầm bệnh.

4.5. Kiểm tra sức khỏe răng miệng định kỳ

“Chúng ta nên đến nha sĩ để kiểm tra sức khỏe răng miệng định kỳ 6 tháng/lần để chủ động phòng ngừa sưng nướu răng cũng như các bệnh lý răng miệng khác” Bác sĩ Nguyễn Hải Nam (Nha khoa Paris chi nhánh Hà Nội) chia sẻ.

Khi bạn đến kiểm tra sức khỏe răng miệng, các nha sĩ sẽ khám và thực hiện xét nghiệm cần thiết để phát hiện các vấn đề về răng miệng như sâu răng, nứt răng, sưng nướu… sớm nhất cũng như kịp thời điều trị, từ đó ngăn ngừa sự phát triển của các vấn đề này.

Kiểm tra răng miệng định kỳ giúp phòng ngừa sưng nướu răng cũng như các bệnh răng miệng hiệu quả

Với những thông tin chia sẻ trên đây, hy vọng đã có thể giúp bạn đọc hiểu hơn về nguyên nhân, tác hại cũng như cách điều trị và phòng tránh sưng nướu răng hiệu quả, bảo vệ sức khỏe răng miệng toàn diện.