Tình trạng tiêu xương ổ răng và 7 hệ lụy vô cùng nghiêm trọng

Tiêu xương ổ răng là bệnh lý xảy ra khi người bệnh bị mất răng lâu ngày. Tình trạng này gây hậu quả nặng nề cho sức khỏe răng miệng. Vậy nguyên nhân dẫn đến tiêu xương răng là gì? Làm thế nào để ngăn chặn tiêu xương răng? Nha khoa Paris sẽ giải đáp trong bài viết sau đây.

1. Tiêu xương ổ răng là tình trạng như thế nào?

Theo bác sĩ nha khoa Đàm Ngọc Trâm, tình trạng tiêu xương răng là sự suy giảm lớn của chiều cao, mật độ cũng như thể tích của xương ổ răng và phần xung quanh chân răng. Lúc này do xương ổ răng đã bị mềm và bị tiêu khi bị vi khuẩn tân công tạo thành khoảng trống trong răng.

Tiêu xương ổ răng không còn là bệnh lý hiếm gặp, đặc biệt thường xảy ra ở những người bị thiếu hụt răng. Hậu quả của tiêu xương ổ răng dẫn tới tình trạng tiêu biến, suy giảm mật độ, số lượng, chiều cao xương ổ răng và xung quanh chân răng.

Xương ổ răng rất dễ bị tiêu lõm bởi vì đây chỉ là tổ chức muối khoáng sinh học nên vùng xương ở đây khá mềm. Do đó càng nhanh chóng bị tiêu nếu vi khuẩn tấn công hoặc khi xuất hiện khoảng trống.

Không ít trường hợp nặng đã khiến xương bị tiêu đến sát xương hàm, ngay sát các dây thần kinh gây ra các hệ quả nghiêm trọng.

Tình trạng tiêu xương răng

2. Bệnh lý tiêu xương ổ răng bắt nguồn do đâu?

Theo các chuyên gia về răng miệng, tiêu xương ổ răng bắt nguồn từ 3 nguyên nhân chủ yếu là: do mất răng, do viêm nha chu, dùng hàm giả tháo lắp và cầu răng sứ, khớp cắn bị sang chấn.

2.1. Do mất răng

Đây là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng xương ổ răng bị tiêu biến. Khi vị trí răng bị thiếu hụt quá lâu sẽ khiến xương tại ổ răng không còn phát triển như trước nữa (1).

Khoảng trống mà chân răng để lại sẽ khiến xương răng bị tụt và tiêu biến ngày càng xuống thấp hơn trước. Nếu tình trạng này kéo dài mà không có biện pháp can thiệp sẽ dễ dẫn đến nguy cơ bị tiêu xương hàm.

2.2. Do viêm nha chu

Do vệ sinh răng miệng sơ sài, quá trình chăm sóc kém nên tạo điều kiện cho mảng bám tích tụ tại chân răng, gây viêm nha chu. Khi đó men răng suy yếu, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập và phát triển ăn mòn phần chân răng. Không những tác động tới hệ thống dây chằng mà còn phá hủy vùng xương răng và gây tiêu xương ổ răng.

Viêm nha chu gây tiêu xương răng

2.3. Dùng hàm giả tháo lắp và cầu răng sứ

Việc sử dụng hàm giả tháo lắp và làm cầu răng sứ là phương pháp phổ biến để phục hình thân răng đã mất. Tuy nhiên, cả hai phương pháp này không thể ngăn chặn tình trạng tiêu xương hàm. Sau một thời gian, hiện tượng tiêu xương hàm là không thể tránh khỏi.

2.4. Khớp cắn bị sang chấn

Tình trạng sang chấn khớp cắn xảy ra khi mô xương quanh răng chịu áp lực lớn do khớp cắn sâu, khớp cắn ngược hoặc lực siết quá mạnh khi chỉnh nha. Theo thời gian, xương hàm sẽ dần bị tiêu biến, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và khả năng ăn nhai.

3. Dấu hiệu bị tiêu xương ổ răng

Dưới đây là những biểu hiện giúp bạn nhận biết tình trạng tiêu xương răng:

– Xoang hàm hạ thấp: vùng xoang hàm ở khu vực mất răng có xu hướng hạ thấp

– Biến đổi xương hàm: xương ở vùng răng bị mất thay đổi về kích thước và chiều cao, tạo nên sự lõm sâu tại vị trí này

– Thay đổi cấu trúc khuôn mặt: khuôn mặt mất sự cân đối, má hóp, da chảy xệ, xuất hiện nếp nhăn, khiến khuôn mặt trông già hơn

– Nướu sưng và chảy máu: nướu bị sưng và dễ chảy máu khi chạm vào chân răng

– Tụt lợi và ê buốt: lợi rút lại, làm thân răng trông dài hơn và gây cảm giác ê buốt khó chịu

– Răng lung lay: răng bắt đầu lung lay, mất đi độ chắc khỏe và gây đau khi ăn nhai

4. Các dạng tiêu xương răng phổ biến

Tiêu xương răng bao gồm 5 dạng: tiêu xương chiều dọc, tiêu xương chiều ngang, tiêu xương khu vực xoang, hạ thấp xương hàm và tiêu xương toàn bộ.

4.1. Tiêu xương chiều dọc

Khi tiêu xương răng xảy ra, vùng xương hàm dưới nướu sẽ dần mất đi và có thể hình thành những khoang trống sâu hơn so với các vùng xương lân cận. Cùng với đó, vùng nướu xung quanh khu vực bị tiêu xương cũng sẽ dần co lại và teo nhỏ đi theo thời gian.

4.2. Tiêu xương chiều ngang

Khi xảy ra hiện tượng tiêu xương răng, các phần xương hàm ở vị trí mất răng sẽ dần thu hẹp lại, đồng thời khu vực xương gần đó sẽ mở rộng ra, tạo ra những khoảng trống xương mới bị mất. Những thay đổi này có thể làm thay đổi vị trí của những răng còn lại xung quanh, dẫn đến sự không đồng đều của chúng và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ của hàm mặt.

4.3. Tiêu xương khu vực xoang

Khi thiếu răng hàm trên, các đỉnh xoang sẽ có xu hướng hạ thấp. Nếu không thay thế bằng răng giả để thay chân răng đã mất, kích thước của xoang sẽ dần tăng lên theo thời gian.

4.4. Hạ thấp xương hàm

Nếu không giải quyết kịp thời, tình trạng tiêu xương răng có thể dẫn đến sự tiêu biến của các ống thần kinh nằm sâu bên dưới xương hàm theo thời gian. Điều này có thể gây trở ngại đối với việc phục hồi xương hàm bằng phương pháp cấy ghép Implant.

4.5. Tiêu xương toàn bộ

Khi mất nhiều răng ở cả hàm trên và dưới, có thể gây tiêu xương toàn bộ khuôn mặt. Tình trạng này dễ nhận biết qua những biểu hiện rõ rệt trên gương mặt như khuôn mặt có dấu hiệu lõm vào và xuất hiện nhiều nếp nhăn.

Mất răng lâu ngày dẫn đến tiêu xương hàm

5. Hậu quả nguy hiểm khi bị tiêu xương ổ răng

Tình trạng tiêu xương răng có thể gây ra rất nhiều bệnh lý về răng miệng cũng như giảm tính thẩm mỹ cho gương mặt. Những hậu quả khi bị tiêu xương ổ răng là:

5.1. Nướu bị ảnh hưởng nặng nề

Khi tình trạng tiêu xương ổ răng không được chữa trị nhanh chóng sẽ khiến chiều rộng và chiều dài thành xương suy giảm. Khi đó, nướu không được nâng đỡ nên bị tụt thấp, thành nướu mỏng dần lộ rõ phần chân răng, khiến vi khuẩn dễ dàng tấn công vào chân răng và nướu. Như vậy, khoảng nướu bị tiêu xương trũng xuống, vừa ảnh hưởng tới sức khỏe răng miệng, vừa gây mất thẩm mỹ cho khuôn miệng (2).

5.2. Di răng, lệch lạc trong cấu trúc răng

Xương ổ răng tiêu biến còn khiến các răng còn lại trên cung hàm di chuyển. Răng trên và răng xung quanh vùng tiêu xương bị di lệch sang vị trí liền kề, khiến răng nghiêng vẹo.

Tình trạng răng xô lệch sẽ ảnh hưởng tới chức năng ăn nhai khiến khớp cắn không chuẩn, như vậy cơ thể khó hấp thụ đầy đủ và trọn vẹn chất dinh dưỡng.

5.3. Tình trạng răng lung lay gia tăng

Trên cung hàm, răng có thể đứng ngay ngắn là nhờ sự nâng đỡ từ xương hàm. Nếu xương bị tiêu biến có hiện tượng sụp xuống, chính vì thế chân răng không còn nơi bám trụ để đứng chắc như trước nữa. Sau đó răng có xu hướng lệch sang khoảng trống bên cạnh đồng thời gia tăng nguy cơ chân răng bị lung lay.

5.4. Gây móm khiến gương mặt già nua trước tuổi

Xương ổ răng bị tiêu biến khiến nướu bị thu nhỏ lại, vùng má gần đó có dấu hiệu lõm vào trong khiến gương mặt mất cân đối.

Mặt khác, khi các dây chằng và cơ mặt hóp tạo nên nhiều nếp nhăn, sự lão hóa lộ ra rõ rệt hơn. Không những ảnh hưởng tới tính hài hòa của diện mạo mà còn khiến người bệnh già nua so với tuổi thật.

5.5. Cản trở quá trình phục hình răng

Để thực hiện giải pháp phục hình răng, bác sĩ cần cắm trụ Implant tại vị trí xương hàm còn chắc khỏe. Tuy nhiên sự biến chuyển di lệch của răng làm xương hàm ở phần răng đã mất trũng xuống, xương ổ răng không được khỏe mạnh để tiến hành trồng răng.

Điều này làm quá trình phục hình răng gặp nhiều khó khăn, cũng như kéo dài thời gian điều trị và hồi phục của bệnh nhân.

5.6. Hình thành bệnh lý tiêu xương hàm

Hậu quả tất yếu khi bị tiêu xương ổ răng chính là tiêu xương hàm, có thể xảy ra ở cả hàm trên và hàm dưới. Bởi vì ở vị trí chân răng đã yếu, lại không còn lực nhai tác động lên xương hàm do đó quá trình xương tiêu biến xảy ra.

Nhất là đối với những người mất răng mất lâu năm, mất răng toàn hàm thì hiện tượng này càng được thể hiện rõ.

5.7. Chức năng ăn nhai suy giảm mạnh

Một trong những hệ quả nghiêm trọng khi xương ổ răng tiêu biến là chức năng ăn nhai bị suy giảm. Bởi nếu chân răng yếu khiến răng bị xô lệch sang bên cạnh, răng lung lay dễ gãy so với răng tự nhiên.

Như vậy khó có thể chịu được áp lực trong quá trình nghiền thức ăn, thậm chí cảm thấy đau nhức, ê buốt. Nhất là đối với đồ ăn cứng, dai thì điều này càng khiến sinh hoạt của người bệnh trở nên bất tiện.

6. Cách chữa tiêu xương ổ răng triệt để ngày nay

Xương ổ răng đòi hỏi phải có sự can thiệp từ bên ngoài mới có thể khôi phục được. Tình trạng tiêu xương ổ răng có 3 cách điều trị là ghép xương, nâng xoang hàm và cấy ghép Implant.

6.1. Nâng xoang hàm

Trường hợp xương hàm bị tiêu và dần hạ thấp nghĩa là xoang hàm cũng đang mở rộng. Nếu không can thiệp mà ngay lập tức tiến hành phục hình thay thế cho vị trí răng đã mất sẽ rất khó mang tới kết quả tốt nhất.

Như vậy, lúc này việc nâng xoang hàm là điều cần thiết nhằm tăng kích thước xương hàm, hỗ trợ quá trình cấy ghép Implant được diễn ra thuận lợi. Hai hình thức nâng xoang phổ biến ngày nay là nâng xoang hở và nâng xoang kín và thường được kết hợp với kỹ thuật ghép xương.

Nâng xoang hàm để tăng kích thước xương hàm

6.2. Ghép xương

Ghép xương là kỹ thuật giúp phục hồi phần xương ổ răng khá tốt. Cụ thể là sử dụng xương tự thân hoặc xương nhân tạo để trồng vào vị trí xương bị tiêu biến.

Nhờ đó có thể tái tạo lại cấu trúc xương hàm, bảo tồn xương cũng như các răng thật 1 cách trọn vẹn. Một số hình thức ghép xương phổ biến thường được các chuyên gia thực hiện:

– Ghép xương tự thân: là thủ thuật lấy xương từ 1 bộ phận khác trên cơ thể như xương hông, xương cằm,… để ghép vào vị trí xương ổ răng bị tiêu. Giải pháp này mang tới sự an toàn vì sử dụng xương của chính bệnh nhân, do đó tránh hiện tượng cơ thể đào thải hay xảy ra rủi ro không đáng có

– Ghép xương nhân tạo: kỹ thuật này dùng xương sinh học với thành phần chính là Beta-tricalcium phosphate hoặc Hydroxyapatite tương tự như xương tự nhiên. Bệnh nhân hoàn toàn có thể yên tâm vì ghép xương sinh học đảm bảo độ chính xác cực cao, dễ dàng thực hiện mà không lo bị xâm lấn quá nhiều

– Ghép xương đồng chủng: là cách lấy xương từ những chất liệu hay cá thể cùng loài được lưu trữ từ ngân hàng như mô sụn, mô xương, cơ quan nội tạng

– Ghép xương dị chủng: sử dụng xương của các cá thể khác loài, điển hình là xương bò. Ghép xương bò cho hiệu quả đáng kể khi giúp tăng thể tích xương vùng răng đã bị tiêu biến. Nhất là áp dụng cho phẫu thuật ghép xương nâng xoang hàm trong kỹ thuật cấy ghép Implant

6.3. Trồng răng Implant

Trồng răng Implant là phương pháp phục hình răng tiên tiến nhất hiện nay. Bác sĩ sẽ sử dụng trụ Implant được làm từ titanium để cấy ghép vào xương hàm, thay thế cho chân răng đã mất. Quá trình này không chỉ ngăn ngừa tiêu xương hàm mà còn mang lại hiệu quả lâu dài và bền vững. Những lợi ích của trồng răng Implant trong việc ngăn chặn tiêu xương hàm (3):

– Tương thích sinh học tốt: vật liệu titanium có tính tương hợp sinh học cao, giúp trụ Implant tích hợp tự nhiên với xương hàm

– Khả năng chịu lực tốt: trụ Implant có khả năng chịu lực tốt, phân tán lực nhai đều lên toàn bộ xương hàm, từ đó ngăn chặn tiêu xương do áp lực nhai

– Khôi phục chức năng ăn nhai: trồng răng Implant không chỉ giúp ngăn chặn tiêu xương mà còn phục hồi chức năng ăn nhai, giúp xương hàm hoạt động bình thường

– Khôi phục thẩm mỹ: răng giả có hình dáng và màu sắc giống như răng thật, đảm bảo tính thẩm mỹ

Trồng răng Implant ngăn ngừa tiêu xương hàm

7. Phòng tránh tình trạng tiêu xương răng

Để ngăn ngừa tình trạng tiêu xương răng một cách hiệu quả, bạn cần áp dụng chế độ chăm sóc răng miệng khoa học và đúng cách như sau:

– Chải răng ít nhất 2 lần mỗi ngày bằng bàn chải có lông mềm

– Thay đổi bàn chải đều đặn từ 3 – 4 tháng một lần

– Sử dụng chỉ nha khoa và máy tăm nước để làm sạch khu vực giữa răng hiệu quả

– Giảm thiểu tiếp xúc với các thực phẩm giàu đường, tinh bột và chất béo để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn

– Bổ sung đầy đủ chất xơ, khoáng chất và vitamin cần thiết để hỗ trợ sức khỏe răng miệng

– Tuân thủ lịch hẹn khám nha khoa định kỳ từ 3 – 6 tháng một lần để bác sĩ có thể theo dõi và đánh giá sức khỏe răng miệng của bạn một cách toàn diện

8. Câu hỏi thường gặp về tiêu xương ổ răng

Dưới đây là những câu hỏi thường gặp về tình trạng tiêu xương răng cùng giải đáp chi tiết.

8.1. Mất răng bao lâu thì bị tiêu xương răng

Sau khoảng 3 tháng từ khi mất răng, mật độ xương hàm sẽ bắt đầu giảm dần (4).

Đến 12 tháng sau đó, khoảng 25% xương hàm tại vị trí mất răng sẽ bị tiêu biến, có thể dẫn đến sự mất cân đối trong cấu trúc gương mặt. Người mất răng có thể gặp phải tình trạng hóp má, lệch hàm và khó khăn khi ăn nhai.

Sau khoảng 3 năm, tỷ lệ tiêu xương hàm có thể lên tới 45 – 60%, thể hiện rõ qua sự hõm sâu của nướu, hốc má rõ rệt và nhiều nếp nhăn trên khuôn mặt. Ở những trường hợp mất nhiều răng hoặc mất toàn bộ hàm, vùng cằm có thể lồi ra phía trước, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ của khuôn mặt.

8.2. Tiêu xương răng có nguy hiểm không

Tiêu xương hàm sau khi mất răng là một trong những vấn đề nguy hiểm và phức tạp nhất trong các biến chứng của răng hàm mất vĩnh viễn. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng nhai và thẩm mỹ của hàm mặt, mà còn gây ra những hậu quả không nhỏ đối với sức khỏe, làm cho quá trình điều trị sau này gặp phải nhiều trở ngại.

8.3. Còn chân răng có bị tiêu xương hàm không

Khi mất răng chỉ còn lại chân răng, tình trạng tiêu xương hàm vẫn sẽ xảy ra. Lý do là thân răng đã mất, dẫn đến khu vực xương hàm không còn nhận được áp lực từ hoạt động ăn nhai. Do đó, tiêu xương hàm là điều không thể tránh khỏi nếu không phục hình kịp thời.

Để tiết kiệm chi phí và thời gian trong quá trình phục hình răng, việc phát hiện và can thiệp càng sớm càng tốt. Khoảng thời gian vàng để phục hình răng là trong vòng 1 – 2 tháng sau khi mất răng.

Chỉ còn chân răng có thể gây tiêu xương hàm

8.4. Tiêu xương răng có ảnh hưởng gì đến cấy ghép Implant

Tình trạng này sẽ ảnh hưởng đến quá trình cấy ghép Implant, cụ thể như sau:

– Sức khỏe răng sau khi cấy ghép không được tốt: sau khi thực hiện quá trình cấy ghép xương, răng có thể không duy trì được sức khỏe như trước. Trụ Implant có thể không ổn định và khả năng nhai không được đảm bảo

– Cần phẫu thuật ghép xương và màng xương kết hợp: để hỗ trợ trụ Implant, việc phẫu thuật ghép xương và màng xương trở thành bắt buộc nếu xương hàm không đủ chất lượng hoặc khối lượng. Quá trình này kéo dài hơn và tốn kém hơn so với cấy ghép Implant đơn giản

– Nguy cơ mất Implant sau khi cấy ghép: nếu không có chẩn đoán chính xác và việc ghép xương trước khi đặt Implant không được thực hiện, xương hàm có thể không đủ khối lượng và mật độ để giữ Implant. Do đó, nguy cơ mất Implant sau cấy ghép cũng tăng cao hơn

Hy vọng qua bài viết trên bạn sẽ hiểu rõ hơn về tình trạng tiêu xương ổ răng và cách khắc phục hiệu quả. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về bệnh lý răng miệng, vui lòng liên hệ với Nha khoa Paris qua số hotline 1900 6900.