Hướng dẫn cách vệ sinh răng miệng khi niềng răng đúng cách

12/04/2025
*

Tác giả: Nha khoa paris
Theo dõi Nhakhoaparis trên

Nếu không vệ sinh răng miệng cẩn thận khi niềng răng có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây ra nhiều bệnh lý về răng miệng. Trong bài viết hôm nay, Nha khoa Paris sẽ hướng dẫn cách vệ sinh răng miệng khi niềng răng đúng cách để bạn có hàm răng trăng sáng.

1. Tại sao cần chú ý vệ sinh răng miệng khi niềng răng?
2. Các dụng cụ cần thiết để vệ sinh răng miệng khi niềng răng
3. Hướng dẫn cách vệ sinh răng miệng khi niềng răng
4. Chế độ ăn uống phù hợp khi niềng răng
5. Lời khuyên từ chuyên gia về cách chăm sóc răng miệng khi niềng răng

1. Tại sao cần chú ý vệ sinh răng miệng khi niềng răng?

Khi niềng răng, thức ăn dễ dàng mắc lại ở các mắc cài hoặc dây cung, khiến việc làm sạch trở nên khó khăn. Lâu ngày sẽ dẫn đến sự hình thành mảng bám. Vi khuẩn trong mảng bám có thể gây ra các vấn đề về răng miệng như sâu răng, viêm lợi, viêm nha chu, kích ứng nướu và hôi miệng.

Chăm sóc răng niềng kỹ lưỡng giảm thiểu tác động xấu đến sức khỏe răng miệng.

Những tình trạng này không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe răng miệng mà còn gây gián đoạn quá trình chỉnh nha. Khi mắc phải các bệnh về răng, bạn buộc phải điều trị dứt điểm trước khi tiếp tục niềng, làm tăng thêm chi phí và thời gian niềng răng so với dự kiến. Vì thế, việc chăm sóc răng niềng kỹ lưỡng và đúng phương pháp là rất quan trọng để giảm thiểu các tác động xấu đến sức khỏe răng miệng (1).

2. Các dụng cụ cần thiết để vệ sinh răng miệng khi niềng răng

Khi niềng răng, chỉ chải răng như thường không thể loại bỏ thức ăn bám trên răng và quanh khí cụ. Do đó, bạn cần chuẩn bị bộ vệ sinh răng miệng chuyên dụng cho người niềng răng, cụ thể bao gồm (2):

2.1. Bàn chải kẽ

Bàn chải kẽ dễ dàng xen vào kẽ răng hẹp nhất để quét sạch mảng thức ăn bám lại tại khí cụ và bề mặt răng.

Cách sử dụng: Gập phần dây thép của bàn chải kẽ tạo thành góc thích hợp. Chải luồn bên dưới dây cung thật chậm từ mắc cài này đến mắc cài khác. Sau khi chải xong, đánh răng bình thường với bàn chải lông mềm.
Sản phẩm gợi ý: Beauty Formulas Active, Piksters, Curaprox Mixed set CPS.

2.2. Bàn chải lông mềm

Bàn chải lông mềm có khả năng luồn qua kẽ răng, nhẹ nhàng loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa mà không làm tổn thương cho nướu và chân răng. So với bàn chải thường, bàn chải điện làm sạch hiệu quả hơn do khả năng rung xoáy tốc độ cao gấp nhiều lần.

Bàn chải lông mềm có khả năng luồn qua kẽ răng, nhẹ nhàng loại bỏ mảng bám và thức ăn

Cách sử dụng: Chọn bàn chải đầu nhỏ, lông mềm, thiết kế dành riêng cho người niềng răng. Đặt bàn chải ở góc nghiêng 45 độ, chải theo hình tròn ít nhất 2 lần/ngày, mỗi lần ít nhất 2 phút.

Sản phẩm gợi ý:

Bàn chải thường: Colgate Slimsoft Ortho, Trisa Bracket Clean, Pesitro 6580 Ultra Soft Ortho,…
Bàn chải điện: Philips Sonicare ProtectiveClean 9900; Oral-B Genius 10000; Panasonic EW-DP52-W,…

2.3. Chỉ nha khoa

Chỉ nha khoa có thể làm sạch vùng kẽ răng mà không gây chấn thương cho nướu khi niềng răng.

Cách sử dụng: Kéo nhẹ nhàng để chỉ tơ lọt vào kẽ răng, rồi uốn sợi chỉ ôm quanh răng và kéo lên xuống để làm sạch răng. Thực hiện nhẹ nhàng, lặp lại nhiều lần sau mỗi bữa ăn.

2.4. Máy tăm nước

Máy tăm nước giúp loại bỏ mảng bám, thức ăn thừa và vi khuẩn, giảm nguy cơ sâu răng, viêm nướu, kích thích lưu thông máu và tăng cường sức khỏe răng miệng.

Cách sử dụng: Đổ nước sạch vào bình chứa rồi chọn đầu phun nhỏ, tuỳ chỉnh chế độ áp lực phù hợp. Giữ đầu phun cách mép nướu khoảng 2 – 3 mm rồi hướng vào kẽ răng cần làm sạch.
Sản phẩm gợi ý: Waterpik, Waterjet.

2.5. Bàn chải lưỡi

Bàn chải lưỡi giúp loại bỏ thức ăn và mảng bám trên lưỡi, tránh hôi miệng, ngừa bệnh viêm nha chu, sâu răng và viêm lợi khi niềng răng.

Cách sử dụng: Cạo nhẹ nhàng từ gốc lưỡi đến đầu lưỡi bằng dụng cụ cạo lưỡi từ 2 – 3 lần, mỗi ngày/lần. Sau đó súc miệng lại bằng nước sạch.

Bàn chải lưỡi giúp loại bỏ thức ăn và mảng bám trên lưỡi

2.6. Nước súc miệng

Nước súc loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn và mảng bám còn đọng lại ở kẽ răng, khử mùi, giảm nguy cơ viêm nướu hoặc sâu răng trong quá trình niềng răng.

Cách sử dụng: Lấy khoảng 15ml dung dịch rồi súc miệng trong 30 giây rồi nhổ ra ngoài, không cần phải súc lại bằng nước thường.
Sản phẩm gợi ý: cetylpyridinium chloride, chlorhexidine gluconate, sodium fluoride,… (3).

3. Hướng dẫn cách vệ sinh răng miệng khi niềng răng

Mỗi loại niềng răng đòi hỏi các bước vệ sinh khác nhau để đảm bảo hiệu quả làm sạch và tránh gây tổn hại quá trình niềng răng.

3.1. Cách vệ sinh răng khi niềng răng mắc cài kim loại

Dùng bàn chải răng có đầu nhỏ hoặc bàn chải kẽ răng để làm sạch các khe giữa mắc cài và dây cung.

Cách thực hiện:

Luồn bàn chải kẽ răng hoặc tăm nước vào các các khe giữa mắc cài và dây cung.
Dùng chỉ nha khoa để làm sạch kỹ lưỡng khoảng cách giữa các răng.
Súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch súc miệng không chứa cồn.

Lưu ý: Tránh ăn thực phẩm cứng và dính, các dung dịch chứa nhiều fluoride vì chúng có thể gây oxy hóa và hỏng mắc cài hoặc dây cung

3.2. Cách vệ sinh răng miệng khi niềng răng mắc cài sứ

Mắc cài sứ dễ bị ngả màu nếu không vệ sinh kỹ. Do đó, cần sử dụng bàn chải mềm, kem đánh răng có công thức nhẹ nhàng để tránh làm mòn sứ.

Cách vệ sinh răng niềng mắc cài sứ

Cách thực hiện: Đánh răng bằng bàn chải mềm, kem đánh răng công thức nhẹ kết hợp với bàn chải kẽ, máy tăm nước và chỉ nha khoa để làm sạch răng. Cuối cùng, súc lại miệng bằng nước muối trong 30 giây.

Lưu ý: Hạn chế uống trà, cà phê hoặc nước ép có thể làm niềng sứ bị ố vàng.

3.3. Niềng răng trong suốt (Invisalign)

Khay niềng Invisalign cần được làm sạch hàng ngày bằng nước ấm và bàn chải mềm. Tránh dùng nước quá nóng hoặc dung dịch tẩy rửa mạnh vì có thể làm biến dạng hoặc làm hỏng khay.

Cách thực hiện:

Gỡ khay niềng Invisalign trước khi ăn hoặc uống bất kỳ loại nước nào (trừ nước lọc).
Chải răng kỹ trước khi đeo lại khay niềng để tránh vi khuẩn phát triển.
Dùng bàn chải mềm và nước ấm chải đều khay niềng. Tránh sử dụng nước nóng vì có thể làm biến dạng khay.
Ngâm khay niềng trong dung dịch vệ sinh chuyên dụng hoặc nước ấm pha muối trong vài phút để giữ khay luôn sạch sẽ.

3.4. Người niềng răng mắc bệnh lý nha khoa

Khi người niềng răng bị viêm lợi hoặc viêm nha chu, cần ưu tiên sử dụng nước muối sinh lý, bàn chải mềm và chỉ nha khoa để làm sạch các vùng bị ảnh hưởng. Có thể sử dụng thêm gel sát khuẩn theo chỉ định của bác sĩ để giúp làm dịu tình trạng viêm nhiễm.

Cách thực hiện:

Dùng bàn chải mềm để chải nhẹ nhàng khu vực răng nơi bị viêm.
Sử dụng chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước để làm sạch vùng kẽ răng.
Súc miệng bằng dung dịch nước muối sinh lý hoặc dung dịch súc miệng kháng khuẩn theo chỉ dẫn của bác sĩ.

3.5. Trẻ em niềng răng

Cha mẹ cần hướng dẫn trẻ cách sử dụng bàn chải răng có lông mềm và chỉ nha khoa đúng cách.

Hướng dẫn vệ sinh răng miệng khi niềng răng cho trẻ em

Hướng dẫn trẻ chải theo góc 45 độ so với đường viền nướu, chải nhẹ nhàng quanh các mắc cài và dây cung.
Luồn phần chỉ nha khoa qua dây cung và giữa hai răng giữ chắc hai đầu và nhẹ nhàng di chuyển chỉ lên và xuống giữa các răng, dọc theo cả hai mặt răng cho trẻ.
Cho trẻ làm sạch miệng bằng máy tăm nước (nếu có).
Lấy 15 – 20ml nước muối hoặc dung dịch súc miệng cho trẻ súc trong 30 giây rồi nhổ ra.

3.6. Người lớn tuổi niềng răng

Nướu của người lớn tuổi thường dễ bị viêm hơn nên cần đặc biệt lưu ý trong cách vệ sinh răng miệng. Có thể kết hợp mát-xa nướu nhẹ nhàng và sử dụng các sản phẩm chăm sóc nướu nếu cần thiết.

Cách thực hiện:

Dùng bàn chải lông mềm, chải răng ít nhất 2 – 3 lần mỗi ngày. Nên chọn kem đánh răng có công thức cho răng nhạy cảm để tránh làm tổn thương nướu. Chải theo hướng tròn và đảm bảo làm sạch kỹ lưỡng vùng mắc cài và dây cung trong ít nhất 2 phút.
Dùng chỉ nha khoa ngay sau khi đánh răng.
Dùng máy tăm nước để lại sạch thức ăn và mảng bám còn sót lại.
Súc miệng lại bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch súc miệng kháng khuẩn không chứa cồn.

4. Chế độ ăn uống phù hợp khi niềng răng

Khi niềng răng, bạn cần tránh một số thực phẩm sau:

Thực phẩm cứng: Hạt dẻ, bánh kẹo cứng, các món chiên xù,… có thể tạo áp lực lớn lên mắc cài, dễ gây bong mắc cài hoặc dây cung.
Thực phẩm dính: Kẹo cao su, kẹo dẻo,… có thể mắc kẹt trong mắc cài, gây khó khăn trong việc vệ sinh và làm tăng nguy cơ sâu răng.
Đồ uống có ga và nhiều đường: Có tính axit cao, dễ làm mòn men răng, bào mòn mắc cài kim loại và khiến mắc cài sứ ngả màu.

Thực phẩm tốt cho niềng răng

Nên chọn các thực phẩm sau để dễ vệ sinh răng miệng và không ảnh hưởng đến chất lượng mắc cài:

Món mềm: Sữa chua, cháo, súp, khoai tây nghiền, rau củ mềm,… sẽ giúp bạn nhai dễ dàng mà không gây áp lực lên mắc cài.
Thực phẩm giàu canxi và protein: Sữa, phô mai và các loại thực phẩm giàu protein như thịt gà, cá mềm giúp cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho răng và xương trong suốt quá trình niềng răng.

5. Lời khuyên từ chuyên gia về cách chăm sóc răng miệng khi niềng răng

Tiến sĩ Bác sĩ nha khoa Đàm Ngọc Trâm khuyến cáo, các khách hàng niềng răng một số lưu ý quan trọng khi vệ sinh như sau:

Không sử dụng máy tăm nước nếu bạn bị sâu răng, viêm nướu nặng hoặc sau phẫu thuật nha khoa.
Không thay thế nước đánh răng bằng nước súc miệng.
Trẻ em dưới 6 tuổi không nên sử dụng nước súc miệng.
Chọn kem đánh răng có chứa Fluoride giúp răng ngăn ngừa mảng bám trong suốt quá trình niềng răng (4).
Khám nha sĩ ít nhất 6 tháng một lần để kiểm tra tình trạng răng miệng và điều chỉnh khí cụ niềng răng nếu cần thiết.
Bỏ thuốc lá vì có thể làm chậm quá trình niềng răng.

Bài viết hôm nay Nha khoa Paris đã hướng dẫn cách vệ sinh răng miệng khi niềng răng đúng cách cho từng đối tượng khác nhau. Vệ sinh răng miệng đúng cách khi niềng răng giúp bạn loại bỏ thức ăn thừa và mảng bám gắn sâu trong kẽ răng và mắc cài. Từ đó hạn chế được nguy cơ gây viêm lợi, sâu răng hiệu quả. Nếu còn thắc mắc, bạn vui lòng để lại bình luận dưới bài viết để bác sĩ tại Nha khoa Paris giải đáp chi tiết nhất.

Hiển thị nguồn

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và tra cứu, không thay thế cho việc thăm khám, chẩn đoán hoặc điều trị khoa. Vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ, nha sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể Xem thêm

Tiến sĩ - Bác sĩ nha khoa Đàm Ngọc Trâm

Đã kiểm duyệt nội dung

Tiến sĩ - Bác sĩ nha khoa Đàm Ngọc Trâm Phó trưởng Bộ môn Phục hình Răng Hàm Mặt tại Viện đào tạo răng hàm mặt – Đại học Y Hà Nội. Tiến sĩ, Bác sĩ Đàm Ngọc Trâm. Giám đốc Hệ thống chuỗi Nha khoa Paris. Bác sĩ nổi danh với hơn 20 năm kinh nghiệm, đảm nhiệm cả vai trò giảng dạy, quản lý và trực tiếp điều trị.