Đứt dây cung niềng răng là gì? Có nguy hiểm không?

Nhiều người gặp phải tình trạng đứt dây cung khi niềng răng mà không biết nguyên nhân hay cách xử lý ra sao. Dây cung là bộ phận quan trọng giúp điều chỉnh răng dịch chuyển đúng hướng, nên nếu bị đứt, quá trình niềng có thể bị gián đoạn hoặc sai lệch. Vậy nguyên nhân bị đứt dây cung niềng răng do đâu? cách nhận biết và xử lý ra sao tại nhà? Xem ngay bài viết sau để giải đáp thông tin trên.

1. Đứt dây cung niềng răng là gì?

Đứt dây cung niềng răng là tình trạng dây kim loại nối giữa các mắc cài bị gãy hoặc bung ra. Dù không quá nguy hiểm, nhưng nếu không xử lý sớm có thể gây đau, trầy niêm mạc, răng dịch chuyển sai hướng, làm chậm tiến độ chỉnh nha. Nên đến nha sĩ để gắn lại đúng kỹ thuật. 

Hình ảnh dây cung niềng răng bị đứt

Xem thêm: Dây cung niềng răng – vai trò của dây cung và các vấn đề thường gặp.

2. Nguyên nhân phổ biến khiến dây cung bị đứt khi niềng răng

Dây cung niềng răng bị đứt chủ yếu do lực siết răng quá mạnh, vệ sinh răng miệng sai cách, sử dụng dây cung kém chất lượng, hoạt động mạnh và ăn nhai đồ cứng hoặc kẹo dẻo gây ra.

• Lực siết răng quá mạnh: Khi lực tác động từ dây cung vượt quá ngưỡng cho phép (do bác sĩ điều chỉnh quá tay hoặc răng dịch chuyển nhanh), dây dễ bị kéo căng và đứt. Tình trạng này có thể xảy ra sau các lần siết dây định kỳ.
• Vệ sinh răng miệng không đúng cách: Dùng bàn chải cứng, tăm tre hoặc chải răng quá mạnh có thể làm bung mắc cài, trượt dây cung hoặc khiến dây bị gãy. Việc vệ sinh vùng niềng cần thực hiện nhẹ nhàng, đúng kỹ thuật với bàn chải chuyên dụng.
• Sử dụng dây cung kém chất lượng: Dây cung làm từ hợp kim không đạt chuẩn dễ bị gãy, biến dạng hoặc mất đàn hồi sau thời gian ngắn sử dụng. Đây là rủi ro thường gặp ở các cơ sở chỉnh nha giá rẻ, không rõ nguồn gốc vật liệu.
• Ăn nhai đồ cứng hoặc dẻo kéo: Thực phẩm như kẹo cứng, mía, đá lạnh, bánh tráng nướng, kẹo kéo… có thể tạo lực lớn lên hệ thống niềng, làm cong hoặc bung dây cung ra khỏi mắc cài.
• Do hoạt động mạnh hoặc tai nạn: Va chạm khi chơi thể thao, té ngã hoặc cắn phải vật cứng bất ngờ đều có thể khiến dây cung bị lệch, tuột hoặc đứt. Người niềng răng nên dùng máng bảo vệ khi vận động mạnh.

Cận cảnh dây cung niềng răng bị đứt cần sửa chữa kịp thời

3. Dấu hiệu nhận biết dây cung bị đứt khi niềng răng

Có thể nhận biết dây cung bị đứt khi niềng răng bằng các dấu hiệu cộm, đau hoặc trầy xước khoang miệng, dây cung cong, lệch, bung khỏi mắc cài, không còn tạo lực kéo và răng di chuyển lệch hướng.

• Cảm giác cộm, đau hoặc trầy xước trong khoang miệng: Do dây kim loại chọc vào má hoặc lợi nhất là khi nói chuyện, nhai hoặc cử động hàm.
• Dây cung cong, lệch khỏi hàng hoặc bung khỏi mắc cài: Khi soi gương, bạn có thể thấy dây cung bị vênh, cong không đều hoặc thò ra ngoài mắc cài. Phần đuôi dây có thể nhô ra khỏi hàm, trượt khỏi vị trí ban đầu.
• Dây cung lỏng hoặc không còn tạo lực kéo: Khi cắn nhẹ, bạn cảm thấy dây không còn căng, không gây lực như trước. Có cảm giác như răng không được giữ chặt như thường lệ.
• Răng có dấu hiệu di chuyển lệch hướng: Nếu tình trạng đứt dây cung kéo dài vài ngày, bạn có thể thấy răng dịch chuyển sai hướng hoặc lệch khỏi phác đồ điều trị ban đầu.

4. Cách xử lý khi bị đứt dây cung niềng răng tại nhà

Khi dây cung bị đứt, việc đầu tiên bạn cần làm là giữ bình tĩnh, không tự ý bẻ, cắt, dây cung niềng răng; dùng sáp nha khoa bọc đầu dây nhọn, tránh ăn nhai bên có dây cung bị đứt và đi thăm khám tại nha khoa uy tín.

Kiểm tra tình trạng dây bằng gương và ánh sáng tốt

• Rửa tay sạch sẽ, đứng trước gương có ánh sáng rõ.
• Nhẹ nhàng dùng ngón tay sạch hoặc tăm bông để kiểm tra xem dây bị đứt hoàn toàn, cong lệch hay chỉ bung khỏi mắc cài.

Dùng sáp nha khoa bọc đầu dây nhọn

• Nếu dây bị nhô ra và gây cọ xát má trong, môi hoặc lợi, hãy dùng sáp chỉnh nha (orthodontic wax) bọc vào phần đầu dây nhọn.
• Vo tròn sáp thành viên nhỏ, dán trực tiếp lên đầu dây để giảm đau và ngăn vết trầy xước.

Tránh ăn nhai bên có dây bị đứt

• Trong thời gian chờ xử lý, chuyển sang ăn mềm, lỏng như cháo, súp, sinh tố…
• Tránh nhai thức ăn bên hàm có dây đứt để không làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

Tuyệt đối không tự ý bẻ, kéo hoặc cắt dây

Nếu dây nhọn đâm sâu vào mô mềm gây đau dữ dội, không thể chờ tới khi khám bác sĩ, bạn có thể dùng kéo y tế khử trùng để cắt phần thừa. Chỉ dùng trong tình huống bất khả kháng.

 Đặt lịch hẹn với nha sĩ trong vòng 24–48h

• Ngay sau khi phát hiện dây đứt, hãy liên hệ với phòng khám nha khoa càng sớm càng tốt.
• Việc tái gắn dây đúng kỹ thuật sẽ giúp duy trì lực kéo đều đặn và không ảnh hưởng đến phác đồ điều trị.

Bác sĩ thăm khám, điều chỉnh đứt dây cung niềng răng

Gợi ý hữu ích: Cách chăm sóc răng miệng khi niềng răng để giảm đau tạm thời và giữ vệ sinh trước khi đến nha khoa.

5. Làm sao để hạn chế đứt dây cung khi niềng răng?

Để hạn chế nguy cơ đứt dây cung bằng cách ăn uống cẩn thận, vệ sinh đúng cách, tái khám đúng lịch và lựa chọn nha khoa uy tín với bác sĩ tay nghề cao.

Tuân thủ chế độ ăn mềm, tránh thực phẩm cứng – dẻo

• Nên ăn cháo, cơm mềm, súp, trái cây chín, trứng, cá, rau củ luộc.
• Tránh xa đá lạnh, bánh tráng nướng, mía, hạt cứng, kẹo dẻo, kẹo kéo, sườn sụn, da gà chiên giòn…
• Nhai nhẹ nhàng, không cắn trực tiếp bằng răng cửa.

Vệ sinh răng miệng nhẹ nhàng, đúng kỹ thuật

• Dùng bàn chải lông mềm, chải nhẹ theo chiều dọc, tránh chà ngang mạnh tay.
• Sử dụng bàn chải kẽ, tăm nước và nước súc miệng để làm sạch sâu mà không gây tổn thương.
• Tránh dùng tăm tre hoặc vật nhọn móc thức ăn giữa các răng.

Không dùng răng cắn vật lạ

Tuyệt đối không dùng răng để xé bao bì, mở nắp chai hoặc cắn móng tay, gặm bút. Đây là hành động dễ gây gãy dây cung và bung mắc cài.

Tái khám đúng lịch hẹn và theo dõi sát sao

• Bác sĩ sẽ kiểm tra định kỳ và điều chỉnh dây cung đúng lực, đúng thời điểm.
• Nếu thấy bất thường như dây lỏng, bung mắc cài, hãy báo ngay thay vì tự xử lý tại nhà.

Chọn nha khoa uy tín, bác sĩ giàu kinh nghiệm

• Tay nghề bác sĩ và chất lượng vật liệu niềng ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền của dây cung.
• Hãy chọn nha khoa có trình độ chuyên môn cao, thiết bị hiện đại và chính sách theo dõi sát để đảm bảo hiệu quả chỉnh nha bền vững.

Đứt dây cung niềng răng không phải tình trạng hiếm gặp và hoàn toàn có thể xử lý nhanh chóng nếu bạn kịp thời phát hiện. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong suốt hành trình chỉnh nha. Nếu gặp sự cố về tình trạng dây cung niềng răng, hãy liên hệ với bác sĩ chỉnh nha để kiểm tra và xử lý đúng cách.